İZCİLİK NEDİR?
İzcilik, gönüllü, uluslararası, üniformalı, çeşitli yaş gruplarındaki gençlerin zihinsel, fiziksel, ruhsal, sosyal, duygusal ve karakter gelişimine katkıda bulunan bir gençlik faaliyetidir.
İzcilik, milliyet, ırk, din ve dil ayrımı olmaksızın herkese açık, gönüllü, politik olmayan eğitimsel bir gençlik hareketidir.
İzcilik, çocuk ve gençleri mevcut özellikleri ile bir bütün olarak ele alan, ruh ve beden sağlıklarını geliştiren, onların boş zamanlarını bir program çerçevesinde değerlendirilmesini sağlayan bir eğitim aracıdır. Bu özellikleri ile izcilik, öğretim olmaktan çok uygulamalı bilgi ve beceri kazandıran eğitim karakterinde bir faaliyetidir. Bu nedenle de izcilik tüm dünyada okul dışı bir faaliyet olarak değerlendirilmiş ve okul dışı izcilik organizasyonları kurulmuştur.
İzcilik, çocuk ve gencin grup içinde ve bizzat tabiatın kucağında eğitilmesiyle karakter, beceri, sağlık, mukavemet, cesaret vs. konularda daha iyi ve daha çabuk eğitilebilecekleri fikrinden doğmuştur.
Kişinin eğitimi, bedenen ve fikren olduğu kadar ahlaken de büyük önem taşır. Bu nedenle de izcilik ahlak eğitiminde aktif bir metod olarak kabul edilir. İzcilik iyi yurttaş yetiştirmeyi amaçladığından Milli, iyi insan yetiştirmeyi amaçladığından ise evrensel bir olaydır.
İZCİLİK VE SEN
Bu tanımlardan sonra; bir izci olarak sen okul dışında izcilikten, izci olmaktan, yürüyüşe çıkmaktan, en iyi arkadaşlarınla birlikte kamp yapmaktan, yüzmekten, dalmaktan, balta kullanmaktan, doğada iz takip etmekten, kamp ateşinin alevlerini seyredip geleceğini düşünmekten çok hoşlanacaksın.
Ormanda sessizce yürümeyi, görünmeden hayvanları izlemeyi, kuşların ötüşlerini taklit ederek onları çağırmayı öğrenecek ve bütün bunları eğlenceli bulacaksın. Arazide yolunu harita ve pusula yardımı ile bulmak, acıktığın zaman kendi yemeğini yapabilmek, yıldızların altında veda, bir çadırda uyumak sana zevk verecek. İzcilikte doğa ile başbaşa ve uyum içinde yaşayabilen bir insan haline geleceksin.
Bununla beraber, izcilik açık havada eğlenmekten, yürüyüşlere çıkmaktan ve kampçılıktan çok daha fazla bir anlam taşır. İzcilik bir yaşam biçimidir. İzcilik sorumluluk sahibi bir insan olarak yetişmek, başkalarına yardımcı olmayı öğrenmektir. İzci Andı ve Türesi sana iyi bir vatandaş, iyi bir insan olabilmen için rehberlik edecek. And ve Türe sana, izciden beklenenleri anlatır, görevlerini belirtir. İzci parolası "DAİMA HAZIR"dır. İzciliğin sloganı "HER GÜN EN AZ BIR İYİLİK" yapmaktır. Parola ve slogan ikisi birlikte senin yardım etme arzunu ve yeteneğini gösterir.
Bir izci olarak yaşamak seni güçlendirecek ve kendine güvenini artıracak. izcilikte ilerlerken sana yardımcı olacak, izcilik becerilerini öğrenmenin yanı sıra liderlik becerilerini de geliştireceksin. İzcilik seni hayatının gelecek aşamalarına hazırlayarak, hem bedenen ve de fikren çağdaş bir insan olmanı sağlayacaktır.
Haydi katıl bize, katıl İzcilik Hareketine. Obanda ve ünitende yaşamının en güzel günlerinden bazılarını geçireceksin. İzcilik, tüm izciler için bir yaşam biçimi çoğu, izci için ise aynı zamanda en sevdikleri spordur. Aslında izcilik, kamp yapma, yürüyüş, yüzme, oryantasyon ve daha pek çok spor dalının bir araya gelmesidir .
İzcilik eğitimin sırasında farklı etkinlik ve beceriler için farklı işaretler kazanacak ve bunları gururla üniformanda taşıyacaksın.
"Her şey izcilik için ve her şey izciliğin içinde"dir.
BİR İZCİ OLARAK YAŞAMIN
Bugün genç olan sen, yarın yetişkin bir insan olacaksın. İyi karakterli, bedenen güçlü, akılca uyanık, ahlakça dürüst bir vatandaş olarak yetişmen hem kendin, hem yurdun için çok önemli.
İzcilik sana, iyi bir insan, iyi bir vatandaş olarak yetişmen için yardımcı olacak ve yeni dostlar edinmen, eğlenmen için fırsatlar sunacaktır.
İZCİ OLMAK HİÇ DE ZOR DEĞİLDİR
İzcilerin eğlencesine ve heyecanına katılmak mı istiyorsun ?
İzci olmak, obadaki ve oymaktaki dostluğu tadabilmek için iki şart var.
1- Yakınlarda bir yerde çalışabileceğin bir ünite bulmak.
2- İzciliğin kurallarını bilmek.
Çevredeki çocuklara sor. Belki de bu çocuk ve gençler izcidir ve seni obalarının toplantısına davet ederler. Eğer bir izci ünitesini nerede bulabileceğini bilemiyorsan yaşadığın şehrin Gençlik ve Spor İl Müdürlüğüne git. Buradaki görevliler senin katılabileceğin bir ünite bulmana yardımcı olacaklardır.
5 Nis 2008
İzcilik Basamaklları
İZCİLİK BASAMAKLARI
Küçük İzci
Yaş Grubu: 8-11
Parolası: Küçük izci çok çalışır
Aşamaları
Hayvan sembolü
Bitki sembolü
İşareti
Aday Küçük İzci
Kaplumbağa
Gelincik
Kaplumbağa
Şirin İzci
Kelebek
Zambak
Kelebek
Minik İzci
Karınca
Papatya
Karınca
Yıldızlı İzci
Arı
Menekşe
Arı
İzci
Yaş Grubu: 12-15
Parolası: Daima Hazır
Aşamaları
Hayvan sembolü
Bitki sembolü
İşareti
Aday İzci
Panter
Karaçam
TIF sembolü +Y
Etkin İzci
Jaguar
Sarıçam
TIF sembolü +E +1 *
Üstün İzci
Kaplan
Sedir
TIF sembolü +Ü +2 *
Seçkin İzci
Aslan
Ladin
TIF sembolü +S +3 *
Ergin İzci
Yaş Grubu: 16-19
Parolası: Topluma Hizmet Eder
Aşamaları
Hayvan sembolü
Bitki sembolü
İşareti
Aday İzci
Yıldız İzci
Atmaca
Akağaç
Yıldız
Ay-Yıldız İzcisi
Şahin
Akasya
Ay + Yıldız
Cumhuriyet İzcisi
Doğan
Ceviz
Türkiye + Ay + Yıldız
Ata İzcisi
Kartal
Çınar
Ata + Türkiye + Ay + Yıldız
Toplum İzcisi
Yaş Grubu: 20 - 25
Parolası: Gönüllü Hizmet Eder
Aşamaları
Hayvan sembolü
Bitki sembolü
İşareti
Aday Toplum İzcisi
Toplum İzcisi
Panda
Meşe
Dünya - Çevre Sembolü
İzcilik Sloganı: Her gün bir iyilik yap.
Eğer yukarıda belirtilen yaş aralığında isen, yaş grubuna uygun bir izci ünitesine aday izci olmak için ;
Sağlık Ocağı veya Sağlık Kurumundan alınacak, İzcilik yapabileceğini belirten sağlık belgesini getirmeli (İzcilik engelli kişilerinde faaliyet yapabileceği bir gençlik hareketidir, bu nedenle sağlık raporunun katılanabilecek/katılanamayacak faaliyetleri yansıtması yeterlidir);
Aday izci bilgi formunu doldurarak veline izcilik yapmana izin veren bölümü imzalatmalısın.
Bir izci ünitesine aday izci olarak katıldıktan sonra işin kolaylaşıyor. Artık izci olabilme yolunda ilk adımları atabilirsin. İzci olabilmek için yapman gereken şey aşağıdaki konuları öğrenmek ve uygulamaya başlamaktır.
İzci Andını, İzci türesini, izci parolası ve sloganını öğrendin ve bunlarla uyum içinde yaşamalı ve her fırsatta yaşamında uygulamaya geçmelisin. İzci andına ve türesine bağlılığın izcilikteki gelişmenin anahtarıdır.
İzci selamını, tokasını ve bunların ne zaman kullanılacağını biliyorsun.
İzci armasının anlamını biliyorsun.
Doğayı seviyor ve doğada nasıl davranacağını biliyorsun.
Aday izciliğinin tamamlanmasının ardından and içme töreniyle birlikte ilk ödülün olan "Türkiye İzcilik Federasyonu" armanı üniformanın sol cebine takacaksın,
SINIF ÇALIŞMALARI VE UZMANLIKLAR
İzcilik metodunun bir bütünü oluşturan elemanlardan biri olan ileriye götürücü istek uyandırıcı bir programa terfi sistemi, işaret sistemi ya da SINIF ÇALIŞMALARI ve UZMANLIKLAR adı da verilir. Sınıf çalışmaları ve uzmanlık çalışmalarının özelliği katılmaların özellik, ihtiyaç ve ilgilerine göre düzenlenmiş olması bireyin kendi hızında ilerlemesine olanak tanıması, bilgi, yararlı beceriler ve davranış biçimleri kazandırması ve genci aşama aşama ileriye doğru götürmesidir.
Bir üst aşamaya geçmesi için kendi durumuna uygun aşamada bulunan ve yönetmelik ya da talimatlarla belirtilen sınıf çalışmalarının belli bir oranını başarması gerekir.
Sınıf çalışmaları için bir üst çalışmaya geçmek isteyen gencin belli bir sayıda uzmanlık alması gerektiği gibi belirtilse de bu uzmanlıkların seçimi tamamen gence aittir, liderin buradaki rolü genci tanıyıp gencinde kendi kendisini tanıyarak ilgi ve becerilerini keşfetmesine katkıda bulunmak ve onu yönlendirmektir.
Sınıf ve uzmanlık çalışmaları başlı başına bir bölüm olarak yıllık programda yer almaz. Bununla beraber yıllık programda yer alan etkinlikler farklı aşamalarda bulunan gençlere kendi aşamalarında bulunan çalışmaları ve uzmanlık çalışmalarını gerçekleştirebilmeleri için fırsatlar sunar.
Başarı ile tamamlanan bu çalışmalardan sonra genç ödüllendirilir yani işaretin tekrar ve bir üst aşamaya geçmeye hak kazanır.
İşaretin takılması geciktirilmemeli, işareti takmak yani ödüllendirme başarıdan hemen sonra gerçekleştirilmeli, sonraki ocak toplantısında ya da işaretin verilmesi için yapılacak ayrı bir toplantıda gence işareti küçük bir törenle takılmalıdır. İşaretin başarının bir ödülü olduğu ve gencin daha ileriye gitmek, ulaşmak içi aşama aşama ilerlediği unutulmamalıdır.
İşaretin alınmasına kadar geçen basamaklar şöyle sıralanabilir;
1 - Öğrenir (kendi kendine araştırma, inceleme, deneme yolu ile ya da uzman kişilerden veya liderden ya da diğer ergin izcilerden).
2 - Gözlenir (öğrenip öğrenmediğini, yapıp yapmadığını ya da belirli bir davranış biçimini kazanıp kazanmadığını anlamak için).
3 - Denenir (test edilir).
4 - İşaretini takar.
Küçük İzci
Yaş Grubu: 8-11
Parolası: Küçük izci çok çalışır
Aşamaları
Hayvan sembolü
Bitki sembolü
İşareti
Aday Küçük İzci
Kaplumbağa
Gelincik
Kaplumbağa
Şirin İzci
Kelebek
Zambak
Kelebek
Minik İzci
Karınca
Papatya
Karınca
Yıldızlı İzci
Arı
Menekşe
Arı
İzci
Yaş Grubu: 12-15
Parolası: Daima Hazır
Aşamaları
Hayvan sembolü
Bitki sembolü
İşareti
Aday İzci
Panter
Karaçam
TIF sembolü +Y
Etkin İzci
Jaguar
Sarıçam
TIF sembolü +E +1 *
Üstün İzci
Kaplan
Sedir
TIF sembolü +Ü +2 *
Seçkin İzci
Aslan
Ladin
TIF sembolü +S +3 *
Ergin İzci
Yaş Grubu: 16-19
Parolası: Topluma Hizmet Eder
Aşamaları
Hayvan sembolü
Bitki sembolü
İşareti
Aday İzci
Yıldız İzci
Atmaca
Akağaç
Yıldız
Ay-Yıldız İzcisi
Şahin
Akasya
Ay + Yıldız
Cumhuriyet İzcisi
Doğan
Ceviz
Türkiye + Ay + Yıldız
Ata İzcisi
Kartal
Çınar
Ata + Türkiye + Ay + Yıldız
Toplum İzcisi
Yaş Grubu: 20 - 25
Parolası: Gönüllü Hizmet Eder
Aşamaları
Hayvan sembolü
Bitki sembolü
İşareti
Aday Toplum İzcisi
Toplum İzcisi
Panda
Meşe
Dünya - Çevre Sembolü
İzcilik Sloganı: Her gün bir iyilik yap.
Eğer yukarıda belirtilen yaş aralığında isen, yaş grubuna uygun bir izci ünitesine aday izci olmak için ;
Sağlık Ocağı veya Sağlık Kurumundan alınacak, İzcilik yapabileceğini belirten sağlık belgesini getirmeli (İzcilik engelli kişilerinde faaliyet yapabileceği bir gençlik hareketidir, bu nedenle sağlık raporunun katılanabilecek/katılanamayacak faaliyetleri yansıtması yeterlidir);
Aday izci bilgi formunu doldurarak veline izcilik yapmana izin veren bölümü imzalatmalısın.
Bir izci ünitesine aday izci olarak katıldıktan sonra işin kolaylaşıyor. Artık izci olabilme yolunda ilk adımları atabilirsin. İzci olabilmek için yapman gereken şey aşağıdaki konuları öğrenmek ve uygulamaya başlamaktır.
İzci Andını, İzci türesini, izci parolası ve sloganını öğrendin ve bunlarla uyum içinde yaşamalı ve her fırsatta yaşamında uygulamaya geçmelisin. İzci andına ve türesine bağlılığın izcilikteki gelişmenin anahtarıdır.
İzci selamını, tokasını ve bunların ne zaman kullanılacağını biliyorsun.
İzci armasının anlamını biliyorsun.
Doğayı seviyor ve doğada nasıl davranacağını biliyorsun.
Aday izciliğinin tamamlanmasının ardından and içme töreniyle birlikte ilk ödülün olan "Türkiye İzcilik Federasyonu" armanı üniformanın sol cebine takacaksın,
SINIF ÇALIŞMALARI VE UZMANLIKLAR
İzcilik metodunun bir bütünü oluşturan elemanlardan biri olan ileriye götürücü istek uyandırıcı bir programa terfi sistemi, işaret sistemi ya da SINIF ÇALIŞMALARI ve UZMANLIKLAR adı da verilir. Sınıf çalışmaları ve uzmanlık çalışmalarının özelliği katılmaların özellik, ihtiyaç ve ilgilerine göre düzenlenmiş olması bireyin kendi hızında ilerlemesine olanak tanıması, bilgi, yararlı beceriler ve davranış biçimleri kazandırması ve genci aşama aşama ileriye doğru götürmesidir.
Bir üst aşamaya geçmesi için kendi durumuna uygun aşamada bulunan ve yönetmelik ya da talimatlarla belirtilen sınıf çalışmalarının belli bir oranını başarması gerekir.
Sınıf çalışmaları için bir üst çalışmaya geçmek isteyen gencin belli bir sayıda uzmanlık alması gerektiği gibi belirtilse de bu uzmanlıkların seçimi tamamen gence aittir, liderin buradaki rolü genci tanıyıp gencinde kendi kendisini tanıyarak ilgi ve becerilerini keşfetmesine katkıda bulunmak ve onu yönlendirmektir.
Sınıf ve uzmanlık çalışmaları başlı başına bir bölüm olarak yıllık programda yer almaz. Bununla beraber yıllık programda yer alan etkinlikler farklı aşamalarda bulunan gençlere kendi aşamalarında bulunan çalışmaları ve uzmanlık çalışmalarını gerçekleştirebilmeleri için fırsatlar sunar.
Başarı ile tamamlanan bu çalışmalardan sonra genç ödüllendirilir yani işaretin tekrar ve bir üst aşamaya geçmeye hak kazanır.
İşaretin takılması geciktirilmemeli, işareti takmak yani ödüllendirme başarıdan hemen sonra gerçekleştirilmeli, sonraki ocak toplantısında ya da işaretin verilmesi için yapılacak ayrı bir toplantıda gence işareti küçük bir törenle takılmalıdır. İşaretin başarının bir ödülü olduğu ve gencin daha ileriye gitmek, ulaşmak içi aşama aşama ilerlediği unutulmamalıdır.
İşaretin alınmasına kadar geçen basamaklar şöyle sıralanabilir;
1 - Öğrenir (kendi kendine araştırma, inceleme, deneme yolu ile ya da uzman kişilerden veya liderden ya da diğer ergin izcilerden).
2 - Gözlenir (öğrenip öğrenmediğini, yapıp yapmadığını ya da belirli bir davranış biçimini kazanıp kazanmadığını anlamak için).
3 - Denenir (test edilir).
4 - İşaretini takar.
Oba bilgileri
OBAN
İzci Obası, dünyadaki en küçük çocuk ya da gençlik kulübüdür. Oba izciliğin düzenli yürümesini sağlayan birimdir. Oba aynı şeyleri yapmaktan hoşlandıkları için bir arada bulunan ve genellikle 6-8 kişiden oluşan bir gruptur. Oba bir takımdır. Obanın tüm üyeleri izcilik oyununu oynarlar.
Obada hepiniz aynı hedef için çalışır ve harika vakit geçirirsiniz. Obada en iyi arkadaşlarından bazıları ile heyecanlı şeyler planlamanın, yürüyüşe çıkmanın, birlikte kamp yapmanın, uzun bir yürüyüşten sonra eve dönerken ya da kamp ateşinin oynaşan alevlerini seyrederken birlikte şarkı söyleyip, gülmenin, izcilikte bir üst basamağa geçmeni sağlayacak testleri başarmak için birlikte çalışmanın ne kadar eğlenceli olduğunu öğrenirsin.
OBANIN ADI
Her obanın bir adı vardır. Eğer, daha önceden kurulmuş bir obaya katıldınsa, obanın adının geçmişini ve obanın niçin bu adı aldığını öğren. Obanızın adı bir kuş veya hayvan ismi ise bu kuş veya hayvanın yaşam şekli, haberleşme metodları, sesleri, genel özellikleri gibi detayları da öğrenmelisiniz.
Obaların çoğu oba hayvan ya da kuş isimlerini obasının ismi olarak seçer. Bu isimlerde doğanın gerçek tadı vardır. Denize yakın bir bölgedeki bir oba kendisine MARTI obası adını seçerken dağlara yakın bir yerdeki oba da KARTAL obası adını alabilir.
"Dağ Şahini", "Ulu Doğan" gibi alt tür isimler ile, "Süzülen atmacalar", "Keskin gözlü atmacalar'' gibi özel isimler de obanızın adına bir farklılık getirebilir.
Obanızın adı olarak ünlü kişilerin isimlerini de kullanabilirsiniz. "Sabiha Gökçen Obası", "Baden Powell Obası" gibi.
OBABAŞIN
İyi bir oba başına sahip olabilmek için sen ve obanın diğer üyeleri obabaşı olarak en fazla saygı duyduğunuz, obayı mümkün olan en iyi oba düzeyine getirebilecek istek ve enerjiye sahip üyeyi seçmelisiniz.
Obabaşı, arkadaşlarına "haydi gelin… gidiyoruz!" der ve yola çıkar. "O", toplantıları, yürüyüşleri, kampları ve gezileri yönetir. Yapılacak iyilikleri önerir, obadaki herkesin izcilikte ilerleyebilmesi için çareler düşünür. "O" seninle ve diğerleri ile; sizlere lider olmanın ne anlama geldiğini anlayabilmeniz için bir şans vermek üzere liderliğini paylaşır. Obabaşı, görevinde kendisine yardımcı olabilmek üzere bir başka izciyi obabaşı yardımcısı olarak seçer. Obabaşının olmadığı durumlarda, obabaşının görevini obabaşı yardımcısı üstlenir.
Obada herkes için, hatta obaya yeni girmiş olsan bile olan senin için de yapılacak bir iş vardır. Yazısı iyi olan bir izci obanın yazmanıdır. Sayılarla arası iyi olan bir başkası ise obanın saymanıdır ve hesapları tutar. Malzemeci, aşçı, aşçı yardımcısı, sucu, oduncu vb. gibi görevler obabaşı tarafından dağıtılır. Obabaşına tam bir destek sağlamak senin ve obanın elindedir. Obanın iyiliği için birbirinize destek olmak zorundasınız. Bazen obanın planları hoşuna gitmeyebilir. Ama, izcilik neşeli bir dayanışma üzerine kurulmuştur. Eğer obanın yararına ise, kendi çıkarlarını bir kenara koymalısın. Unutma, Hepimiz birimiz, birimiz hepimiz için…
OBA FLAMASI VE AMBLEMI
Obanın oba ismini simgeleyen bir flaması vardır. En iyi oba flaması, obanın kendisinin çizip diktiği flamadır. Pek çok oba kendi flamaları üzerine bazı gizli özel işaretler koyar. Sen ve oban kendiniz bir flama yapıncaya kadar yöredeki izci malzemeleri satan firmadan bir tane alabilirsiniz.
Obalar kendilerine basit birer amblemde seçerler. Belki kamp gereçlerinin üzerine de obanın amblemini çizmeyi istersiniz. Obanın amblemini bir iki küçük çizgi ile çabucak çizmeyi öğrenmelisin. Bu amblemi bir izci olarak imzanı atarken de yanına kullanabilirsin. Oymaktaki en iyi oba, senin bir parçası olduğun oba, yani senin obandır.
Obalar genellikle iki veya üç rengi obalarının rengi olarak seçerler, flamalarında ve amblemlerinde bu renkleri kullanırlar.
OBA BAĞIRIŞI ve OBA RUHU
Her obanın bir bağırışı vardır. Obanın adı bir hayvan ise, onun bağırışını kullan. Oba bağırışı, çeşitli durumlarda kullanılabilir. Oban bir yarış kazandığı zaman obanla birlikte bağırışını yapar, zaferini ilan edebilirsin. Ormanda obanla yaptığın yürüyüşte obabaşın obayı toplamak için oba bağırışını kullanır. Obanın üyeleri ve sen bu bağırışın anlamını anlarken, başkaları bu sesin yalnızca ormandaki doğal bir ses olduğunu düşünecektir.
Oba üyelerini birarada tutan aynı düşünce tarzı ve yaşama biçimidir. Oba üyeleri kendi aralarında bir oba ruhu yaratırlar ve kimsenin bu ruhu bozmasına izin vermezler. Bazen oba ruhunu dışarıya göstermek için benzer davranış ve şekiller üretirler. Örneğin ayni fular bağını kullanırlar, kıyafetlerine aynı şeyleri takarlar, kollarına aynı işareti boyarlar.
OBA ETKİNLİKLERİ
Dürüst, iyi, canlı bir oba kendi başına pek çok şeyi gerçekleştirebilir. Obanın her zaman ilginç planları vardır. Oban ve sen, oba toplantıları, yürüyüşler, kamp gereçleri yapmak ya da oba köşesi veya oba çalışma yeri düzenlemek için planlar kurarsınız.
OBA TOPLANTILARI
Oban sık sık toplantılar düzenler. Her ünite toplantısında zamanın bir bölümü obaların kendi köşelerinde kendi başına toplantı yapabilmesi için ayrılır. Bunun dışındaki oba toplantıları ya izcilerden birinin evinde ya da obanın çalışma yerinde düzenli olarak gerçekleştirilir.
Obana ait bir çalışma yeri varsa şanslı sayılırsın. Bir garajın bir bodrumun ya da benzeri bir yerin bir köşesi bir kulübe dönüştürülebilir. Oba toplantılarında izciler birbirlerinin ilerlemesine yardım eder. Oba toplantılarında yapılmak istenilen büyük işler kararlaştırılır.
OBA YÜRÜYÜŞLERİ VE OBA KAMPLARI
İyi çalışan obalar açık havada pek çok etkinlik gerçekleştirirler. Düzenli olarak günü birlik yürüyüşlere (Doğa yürüyüşülerine) çıkarlar. Bu Doğa yürüyüşlerinin onayı önceden oymağın liderinden alınmalıdır. İyi obalar geceyi kendi kurdukları kamplarda geçirirler. Ama oban böyle bir kampa ancak obabaşın oymak başı tarafından gece kampı lideri olarak onaylanırsa çıkabilir. Obabaşının henüz bu konuda yeterli eğitimi yoksa, oban izcilerden birinin babası ya da oymak lideri ile bu kampı gerçekleştirebilir.
Obanın hedefi, kendi gece kamplarını düzenleyebilmek üzere kampçılık alanında çok iyi bir eğitim görmektir.
Doğa yürüyüşü ve kampa çıkışlar oba yaşamının en yüksek noktalarıdır. Kamp ateşlerinin çevresinde oba ruhu en yüksek noktasına erişir, sen ve arkadaşların kendinizi izciliğe daha da yakın hissedersiniz. Obadaki olayların hepsi obaca planlanır. Obabaşının pek çok güzel düşüncesi vardır. Zaten obabaşı olarak seçilmesinin nedeni de budur. Obabaşınız size önerilerle gelir ve sen ve arkadaşların hep birlikte karar verir ve kararlaştırdığınız şeye hep birlikte katılırsınız.
Oban bir Doğa yürüyüşü bir kamp ya da başka herhangi bir iş için bir saat ve tarih belirlemişse, o tarih ve zamanda hava yağmurlu da güneşli de olsa belirlenen noktada olman gerekir. Yalnızca güneşli havalarda ortaya çıkan güneşli hava izcisinin ne obasına ne de kendine pek fazla yararı dokunmaz. Obasına yararlı olan ve bu arada en fazla eğlenen izci her türlü hava koşulunun izcisidir.
İzci Obası, dünyadaki en küçük çocuk ya da gençlik kulübüdür. Oba izciliğin düzenli yürümesini sağlayan birimdir. Oba aynı şeyleri yapmaktan hoşlandıkları için bir arada bulunan ve genellikle 6-8 kişiden oluşan bir gruptur. Oba bir takımdır. Obanın tüm üyeleri izcilik oyununu oynarlar.
Obada hepiniz aynı hedef için çalışır ve harika vakit geçirirsiniz. Obada en iyi arkadaşlarından bazıları ile heyecanlı şeyler planlamanın, yürüyüşe çıkmanın, birlikte kamp yapmanın, uzun bir yürüyüşten sonra eve dönerken ya da kamp ateşinin oynaşan alevlerini seyrederken birlikte şarkı söyleyip, gülmenin, izcilikte bir üst basamağa geçmeni sağlayacak testleri başarmak için birlikte çalışmanın ne kadar eğlenceli olduğunu öğrenirsin.
OBANIN ADI
Her obanın bir adı vardır. Eğer, daha önceden kurulmuş bir obaya katıldınsa, obanın adının geçmişini ve obanın niçin bu adı aldığını öğren. Obanızın adı bir kuş veya hayvan ismi ise bu kuş veya hayvanın yaşam şekli, haberleşme metodları, sesleri, genel özellikleri gibi detayları da öğrenmelisiniz.
Obaların çoğu oba hayvan ya da kuş isimlerini obasının ismi olarak seçer. Bu isimlerde doğanın gerçek tadı vardır. Denize yakın bir bölgedeki bir oba kendisine MARTI obası adını seçerken dağlara yakın bir yerdeki oba da KARTAL obası adını alabilir.
"Dağ Şahini", "Ulu Doğan" gibi alt tür isimler ile, "Süzülen atmacalar", "Keskin gözlü atmacalar'' gibi özel isimler de obanızın adına bir farklılık getirebilir.
Obanızın adı olarak ünlü kişilerin isimlerini de kullanabilirsiniz. "Sabiha Gökçen Obası", "Baden Powell Obası" gibi.
OBABAŞIN
İyi bir oba başına sahip olabilmek için sen ve obanın diğer üyeleri obabaşı olarak en fazla saygı duyduğunuz, obayı mümkün olan en iyi oba düzeyine getirebilecek istek ve enerjiye sahip üyeyi seçmelisiniz.
Obabaşı, arkadaşlarına "haydi gelin… gidiyoruz!" der ve yola çıkar. "O", toplantıları, yürüyüşleri, kampları ve gezileri yönetir. Yapılacak iyilikleri önerir, obadaki herkesin izcilikte ilerleyebilmesi için çareler düşünür. "O" seninle ve diğerleri ile; sizlere lider olmanın ne anlama geldiğini anlayabilmeniz için bir şans vermek üzere liderliğini paylaşır. Obabaşı, görevinde kendisine yardımcı olabilmek üzere bir başka izciyi obabaşı yardımcısı olarak seçer. Obabaşının olmadığı durumlarda, obabaşının görevini obabaşı yardımcısı üstlenir.
Obada herkes için, hatta obaya yeni girmiş olsan bile olan senin için de yapılacak bir iş vardır. Yazısı iyi olan bir izci obanın yazmanıdır. Sayılarla arası iyi olan bir başkası ise obanın saymanıdır ve hesapları tutar. Malzemeci, aşçı, aşçı yardımcısı, sucu, oduncu vb. gibi görevler obabaşı tarafından dağıtılır. Obabaşına tam bir destek sağlamak senin ve obanın elindedir. Obanın iyiliği için birbirinize destek olmak zorundasınız. Bazen obanın planları hoşuna gitmeyebilir. Ama, izcilik neşeli bir dayanışma üzerine kurulmuştur. Eğer obanın yararına ise, kendi çıkarlarını bir kenara koymalısın. Unutma, Hepimiz birimiz, birimiz hepimiz için…
OBA FLAMASI VE AMBLEMI
Obanın oba ismini simgeleyen bir flaması vardır. En iyi oba flaması, obanın kendisinin çizip diktiği flamadır. Pek çok oba kendi flamaları üzerine bazı gizli özel işaretler koyar. Sen ve oban kendiniz bir flama yapıncaya kadar yöredeki izci malzemeleri satan firmadan bir tane alabilirsiniz.
Obalar kendilerine basit birer amblemde seçerler. Belki kamp gereçlerinin üzerine de obanın amblemini çizmeyi istersiniz. Obanın amblemini bir iki küçük çizgi ile çabucak çizmeyi öğrenmelisin. Bu amblemi bir izci olarak imzanı atarken de yanına kullanabilirsin. Oymaktaki en iyi oba, senin bir parçası olduğun oba, yani senin obandır.
Obalar genellikle iki veya üç rengi obalarının rengi olarak seçerler, flamalarında ve amblemlerinde bu renkleri kullanırlar.
OBA BAĞIRIŞI ve OBA RUHU
Her obanın bir bağırışı vardır. Obanın adı bir hayvan ise, onun bağırışını kullan. Oba bağırışı, çeşitli durumlarda kullanılabilir. Oban bir yarış kazandığı zaman obanla birlikte bağırışını yapar, zaferini ilan edebilirsin. Ormanda obanla yaptığın yürüyüşte obabaşın obayı toplamak için oba bağırışını kullanır. Obanın üyeleri ve sen bu bağırışın anlamını anlarken, başkaları bu sesin yalnızca ormandaki doğal bir ses olduğunu düşünecektir.
Oba üyelerini birarada tutan aynı düşünce tarzı ve yaşama biçimidir. Oba üyeleri kendi aralarında bir oba ruhu yaratırlar ve kimsenin bu ruhu bozmasına izin vermezler. Bazen oba ruhunu dışarıya göstermek için benzer davranış ve şekiller üretirler. Örneğin ayni fular bağını kullanırlar, kıyafetlerine aynı şeyleri takarlar, kollarına aynı işareti boyarlar.
OBA ETKİNLİKLERİ
Dürüst, iyi, canlı bir oba kendi başına pek çok şeyi gerçekleştirebilir. Obanın her zaman ilginç planları vardır. Oban ve sen, oba toplantıları, yürüyüşler, kamp gereçleri yapmak ya da oba köşesi veya oba çalışma yeri düzenlemek için planlar kurarsınız.
OBA TOPLANTILARI
Oban sık sık toplantılar düzenler. Her ünite toplantısında zamanın bir bölümü obaların kendi köşelerinde kendi başına toplantı yapabilmesi için ayrılır. Bunun dışındaki oba toplantıları ya izcilerden birinin evinde ya da obanın çalışma yerinde düzenli olarak gerçekleştirilir.
Obana ait bir çalışma yeri varsa şanslı sayılırsın. Bir garajın bir bodrumun ya da benzeri bir yerin bir köşesi bir kulübe dönüştürülebilir. Oba toplantılarında izciler birbirlerinin ilerlemesine yardım eder. Oba toplantılarında yapılmak istenilen büyük işler kararlaştırılır.
OBA YÜRÜYÜŞLERİ VE OBA KAMPLARI
İyi çalışan obalar açık havada pek çok etkinlik gerçekleştirirler. Düzenli olarak günü birlik yürüyüşlere (Doğa yürüyüşülerine) çıkarlar. Bu Doğa yürüyüşlerinin onayı önceden oymağın liderinden alınmalıdır. İyi obalar geceyi kendi kurdukları kamplarda geçirirler. Ama oban böyle bir kampa ancak obabaşın oymak başı tarafından gece kampı lideri olarak onaylanırsa çıkabilir. Obabaşının henüz bu konuda yeterli eğitimi yoksa, oban izcilerden birinin babası ya da oymak lideri ile bu kampı gerçekleştirebilir.
Obanın hedefi, kendi gece kamplarını düzenleyebilmek üzere kampçılık alanında çok iyi bir eğitim görmektir.
Doğa yürüyüşü ve kampa çıkışlar oba yaşamının en yüksek noktalarıdır. Kamp ateşlerinin çevresinde oba ruhu en yüksek noktasına erişir, sen ve arkadaşların kendinizi izciliğe daha da yakın hissedersiniz. Obadaki olayların hepsi obaca planlanır. Obabaşının pek çok güzel düşüncesi vardır. Zaten obabaşı olarak seçilmesinin nedeni de budur. Obabaşınız size önerilerle gelir ve sen ve arkadaşların hep birlikte karar verir ve kararlaştırdığınız şeye hep birlikte katılırsınız.
Oban bir Doğa yürüyüşü bir kamp ya da başka herhangi bir iş için bir saat ve tarih belirlemişse, o tarih ve zamanda hava yağmurlu da güneşli de olsa belirlenen noktada olman gerekir. Yalnızca güneşli havalarda ortaya çıkan güneşli hava izcisinin ne obasına ne de kendine pek fazla yararı dokunmaz. Obasına yararlı olan ve bu arada en fazla eğlenen izci her türlü hava koşulunun izcisidir.
Oymağım
OYMAĞIN
Oban tek başına değildir. O oymağın bir parçasıdır. Çoğu oymak üç ya da dört obadan oluşur. Bazı oymaklarda daha da fazla oba bulunabilir.
Boynuna oymağının renklerini taşıyan fularını takar, sol koluna oymak numaranı dikersin. Her izci oymağı ile gurur duyar ve yine her izci oymağının da ondan gurur duyması için elinden geleni yapar. Oymağında ömür boyu hatırlanacak anıların olur. Oymakça söylenen şarkılar, kamp ateşi sohbetleri, izcilik haftası gösterileri, etkinlikler, hazine arama. Bu tür anıları edinebilmenin en iyi yolu, oymak liderinin arkasında toplanmak ve onları oymağınızı en iyi oymak haline getirmek için desteklemektir.
OYMAK LİDERLERİN
Şimdi… Oymak liderlerin kim? Hepsinden önce oymakbaşın. Oymakbaşın oymağında bulacağın neşe ve heyecanı planlamak için saatler harcar, yapabileceğin yeni ve heyecan verici şeyleri öğrenmek için eğitim görür. Oymakbaşın her oymak toplantısında hazırdır ve oymakla birlikte gezilere kamplara gider. Oymakbaşın her zaman tavsiyelerine başvurabileceğin bir arkadaştır. Oymakbaşı bunları neden mi yapar? Çünkü izciliğe inanır, çocukları sever ve onların gerçek insanlar olmasına yardımcı olmak ister.
Oymakbaşı yardımcın, oymakbaşına yardım eder ve gerek duyulduğunda oymağın sorumluluğunu üstlenir. Oymakbaşı yardımcın da tıpkı oymakbaşın gibi sizin için çalışarak ve planlar yaparak bir dolu zaman harcar .
Oymağının bir de kendisine destek olabilecek insanlardan oluşan bir koruyucu kurulu vardır. Bu kurul oymağın çalışmalarında destek olur
OBABAŞLARI KURULU
Oymağın yapacağı işler obabaşları kurulunca planlanır. Bu kurul obabaşlarından ve oymak başından oluşur. Oymakbaşı yardımcıları ihtiyaç duyulursa obabaşları toplantısına katılabilirler.
Çocuk liderler bu kurul sayesinde kurulda obalarında etkin bir biçimde liderlik yapabilmeleri için gereken eğitimi alabilirler. Obabaşları oymağın toplantılarını. yürüyüşlerini ve kamplarını planlamak üzere ayda bir toplanır. Bu toplantıdan önce obabaşın obanla oymak etkinlikleri için neler düşündükleri konusunda konuşur ve bu düşünceleri toplantıda diğerlerine aktarır. Obabaşları kurulu üyeleri neler yapılacağı konusunda birlikte karar alır.
Obabaşları kurulunda obabaşları kıdemli obabaşı ve oymakbaşı oymağın programını planlar.
OYMAK TOPLANTILARI
Pek çok oymak haftada bir toplanır, bazı oymaklar ise oba toplantıları düzenler. Oymak toplantılarında oyunlar oynanır, bazı toplantılarda izcilik becerileri eğitimi yapılırken bazı toplantılarda yalnızca eğlenilir. Obalar arası yarışmalar şarkılar, hünerler ve törenler de oymak toplantıları etkinliklerindendir. Bütün oymak toplantılarının hep aynı yerde, aynı zamanda gerçekleşmesi gerekmez. Oymak değişik kurumları ziyaret edebilir, fabrikalara, müzelere, hayvanat bahçelerine geziler düzenleyebilir.
OYMAK YÜRÜYÜŞLERİ VE KAMPLARI
Her oymağın bir açık hava programı vardır. Oymak yıl boyunca ayda bir yürüyüşe ya da hafta sonu kampına çıkar. Bu yürüyüş ve kamplar her obaya oymağın en iyi obası olduğunu kanıtlama fırsatı verir. Yılın en büyük olayı tüm obaların bir arada olduğu yaz kampıdır. Yürüyüş, hafta sonu kampları ve yaz kampında izciler açık havada kendi işlerini kendileri görmeyi öğrenirler. Obanın her üyesi beceriler kazanıp kendine daha çok güvenirken, oba da daha iyi bir oba haline gelir. Oba toplantılarına düzenli olarak gel, tüm heyecan ve enerjinle oyunlara, yarışlara katıl. Unutma ki, obanda ve oymağında gerçekleşen her güzel şeyin nedeni izci olmaktan heyecan ve onur duyan sen ve seninle aynı heyecanı ve onuru paylaşan arkadaşlarındır. Oymağının ve obanın başarısı senin ve arkadaşlarının gayretlerine, içinizde duyduğunuz izcilik ruhuna bağlıdır. İzciliğe kendinden ne kadar çok verirsen, izcilikte sana o kadar çok şey verecektir.
İzci Düğümleri
DÜĞÜMLER VE BAĞLAR
Bugüne kadar evinde çeşitli ihtiyaçlarını gidermek için değişik düğümler kullandın. Bir paket yapmak, çamaşır ipi germek bazı düğümleri bilmeni gerektirir. İzcilik çalışmalarındaki ihtiyaçların için birkaç tane daha öğreneceksin. Kampa çıktığında çadırını kurar, tesis yaparken düğümleri kullanacaksın. Kılavuzluk, dağcılık, kayakçılık gibi uzmanlıklarda da bazı özel düğümler öğreneceksin. Öğreneceğin tahlisiye bağı belki de bir gün bir hayatı kurtarmanda sana yardımcı olacaktır.
İzci düğümleri kolay yapılan, kendiliğinden çözülmeyen fakat arzu edildiğinde kolayca çözülebilen düğümlerdir.
Özelliğine uygun durumlarda kullanılırlar. İzciler çoğu işlerini, özellikle izci tesislerini sargıları, ipler yardımıyla düğümleri kullanarak yaparlar.
İzcilerin, bulundukları aşama itibariyle belli düğümleri bilmeleri gerekir. Pek çok izci düğümü vardır. Bunların tamamını tüm izcilerin bilmesi oldukça zordur. Ancak izci düğümlerine karşı özel merakı olanlar bu düğümleri zaman içinde öğrenirler. Çok kullanılan bazı düğümleri ise her izcinin bilmesi gerekir. Örneğin; camadan, sancak, kazık vb. düğümler öğretilirken öğreten ile öğrenenin ayrı yönde durmaları, öğrenmeyi kolaylaştıracaktır.
TESİS YAPIMI
Tesis yapımında kullandığın tüm bağlar sağlam olmalı ve kaymamalı. Bunu sağlamak için tesis projelerini oluştururken üçgenlere yer ver.
Yaratıcılığını kullanarak daha değişik tesisler yapabilirsin. Tesis yaparken göz önünde bulundurman gereken şey yapacağın tesisin gerçekten işe yaraması ve kullanılmasıdır.
Tesis yaparken ağaçlara zarar vermemen, yaş ağaç ve dalları kesmemen gerektiğini hiçbir zaman unutma
DOĞRU KULLANIM İÇİN DOĞRU DÜĞÜM
Düğüm atmanın sırrı, doğru düğüm kullanmak ve onu mükemmel bağlamaktır. İş görmesini istediğin sürece açılmayıp istediğin zaman kolayca çözebileceğin düğüm doğru düğümdür.
Yanlış düğüm ise uygunsuz bir anda çözülebilen ya da sıkışıp daha sonra açmak istediğinde çözülmeyen düğümdür. Şekilleri dikkatlice izleyerek izci düğümlerini öğrenebilir, birlikte eğlenebilirsiniz.
Başlangıç için kalın bir ip veya halat kullanın. 2 m. uzunluğunda 1 cm. kalınlığında bir halatla elinizde önünüzde veya kendi bedeniniz etrafından düğüm çalışmaları yapın. Genellikle bir düğümü gerçekten öğrenip öğrenmediğinizi anlamanın yolu, onu karanlıkta atmaya çalışmaktır. Düğümü her zaman iyi bir ışıkta atma şansına sahip olamayabilirsiniz.
Resimlere tıklayarak bağlanma şekillerini görebilirsiniz.
Fiyonk Bağı
Kazık Bağı
İkili Sancak Bağı
Sekiz Bağı
Balıkçı Düğümü
Taşıma Düğümü
Sağ Sancak Bağı
Camadan Bağı
İkili Kazık Bağı
Germe Bağı
Kısatma Bağı
Sol Sancak Bağı
Hırsız Bağı
Kördüğüm
Oduncu Düğümü
Camadan: İki ipi birbirine ve ilk yardımda sargı işlerinde kullanılır.
Kazık : Bir ipi direğe, kazığa veya da ağaca bağlamak için kullanılır.
Balıkçı : Islak ve kaygan iki ipi birbirine bağlamak için kullanılır.
Tahlisiye : Hiç çözülmeyen bu düğüm kurtarma işlerinde kullanılır.
Kısaltma : Gevşek ipleri kısaltma ve gerdirme için kullanılır.
Sancak : Kalınlıkları ayrı veya bayrakları bayrak direğindeki ipe bağlamakta kullanılır.
Dülger : Bir ipi, bir direğe veya kütüğe tespit etmek için kullanılır.
Balıkçı : Direğe veya halkaya bir ipi bağlamak için kullanılır.
Kelepçe : Yangından kurtarılanları aşağıya indirmede kullanılır.
Çıkmalı : Çekme veya taşıma ilmiği olarak kullanılır.
Sekiz : İnce iplerin uç kısımlarının açılıp, dağılmaması için kullanılır.
Germe : Çadır iplerinin kayıcı gergi düğümü olarak kullanılır.
Direklerin Bağlanmasında,
Yanyana : Önce kazık düğümü atılır. Daha sonra ipi iki ağaç arasında sekiz şeklinde dolaştırılır ve iki ağaç ortasında birkaç tur döndürülerek, kazık düğümü ile bitirilir.
Kare : Önce bir kazık düğümü atılır. Sonra dik açı şeklinde sargılar yapılır ve başta atılan kazık düğümü ile bitirilir.
X şeklinde : Önce iki ağaca dülger atılır. Sonra sıra ile, ağaçların üstünden ve altından geçirilerek sıkıca bağlanır. Sonunda kazık düğümü atılarak bitirilir.
Bugüne kadar evinde çeşitli ihtiyaçlarını gidermek için değişik düğümler kullandın. Bir paket yapmak, çamaşır ipi germek bazı düğümleri bilmeni gerektirir. İzcilik çalışmalarındaki ihtiyaçların için birkaç tane daha öğreneceksin. Kampa çıktığında çadırını kurar, tesis yaparken düğümleri kullanacaksın. Kılavuzluk, dağcılık, kayakçılık gibi uzmanlıklarda da bazı özel düğümler öğreneceksin. Öğreneceğin tahlisiye bağı belki de bir gün bir hayatı kurtarmanda sana yardımcı olacaktır.
İzci düğümleri kolay yapılan, kendiliğinden çözülmeyen fakat arzu edildiğinde kolayca çözülebilen düğümlerdir.
Özelliğine uygun durumlarda kullanılırlar. İzciler çoğu işlerini, özellikle izci tesislerini sargıları, ipler yardımıyla düğümleri kullanarak yaparlar.
İzcilerin, bulundukları aşama itibariyle belli düğümleri bilmeleri gerekir. Pek çok izci düğümü vardır. Bunların tamamını tüm izcilerin bilmesi oldukça zordur. Ancak izci düğümlerine karşı özel merakı olanlar bu düğümleri zaman içinde öğrenirler. Çok kullanılan bazı düğümleri ise her izcinin bilmesi gerekir. Örneğin; camadan, sancak, kazık vb. düğümler öğretilirken öğreten ile öğrenenin ayrı yönde durmaları, öğrenmeyi kolaylaştıracaktır.
TESİS YAPIMI
Tesis yapımında kullandığın tüm bağlar sağlam olmalı ve kaymamalı. Bunu sağlamak için tesis projelerini oluştururken üçgenlere yer ver.
Yaratıcılığını kullanarak daha değişik tesisler yapabilirsin. Tesis yaparken göz önünde bulundurman gereken şey yapacağın tesisin gerçekten işe yaraması ve kullanılmasıdır.
Tesis yaparken ağaçlara zarar vermemen, yaş ağaç ve dalları kesmemen gerektiğini hiçbir zaman unutma
DOĞRU KULLANIM İÇİN DOĞRU DÜĞÜM
Düğüm atmanın sırrı, doğru düğüm kullanmak ve onu mükemmel bağlamaktır. İş görmesini istediğin sürece açılmayıp istediğin zaman kolayca çözebileceğin düğüm doğru düğümdür.
Yanlış düğüm ise uygunsuz bir anda çözülebilen ya da sıkışıp daha sonra açmak istediğinde çözülmeyen düğümdür. Şekilleri dikkatlice izleyerek izci düğümlerini öğrenebilir, birlikte eğlenebilirsiniz.
Başlangıç için kalın bir ip veya halat kullanın. 2 m. uzunluğunda 1 cm. kalınlığında bir halatla elinizde önünüzde veya kendi bedeniniz etrafından düğüm çalışmaları yapın. Genellikle bir düğümü gerçekten öğrenip öğrenmediğinizi anlamanın yolu, onu karanlıkta atmaya çalışmaktır. Düğümü her zaman iyi bir ışıkta atma şansına sahip olamayabilirsiniz.
Resimlere tıklayarak bağlanma şekillerini görebilirsiniz.
Fiyonk Bağı
Kazık Bağı
İkili Sancak Bağı
Sekiz Bağı
Balıkçı Düğümü
Taşıma Düğümü
Sağ Sancak Bağı
Camadan Bağı
İkili Kazık Bağı
Germe Bağı
Kısatma Bağı
Sol Sancak Bağı
Hırsız Bağı
Kördüğüm
Oduncu Düğümü
Camadan: İki ipi birbirine ve ilk yardımda sargı işlerinde kullanılır.
Kazık : Bir ipi direğe, kazığa veya da ağaca bağlamak için kullanılır.
Balıkçı : Islak ve kaygan iki ipi birbirine bağlamak için kullanılır.
Tahlisiye : Hiç çözülmeyen bu düğüm kurtarma işlerinde kullanılır.
Kısaltma : Gevşek ipleri kısaltma ve gerdirme için kullanılır.
Sancak : Kalınlıkları ayrı veya bayrakları bayrak direğindeki ipe bağlamakta kullanılır.
Dülger : Bir ipi, bir direğe veya kütüğe tespit etmek için kullanılır.
Balıkçı : Direğe veya halkaya bir ipi bağlamak için kullanılır.
Kelepçe : Yangından kurtarılanları aşağıya indirmede kullanılır.
Çıkmalı : Çekme veya taşıma ilmiği olarak kullanılır.
Sekiz : İnce iplerin uç kısımlarının açılıp, dağılmaması için kullanılır.
Germe : Çadır iplerinin kayıcı gergi düğümü olarak kullanılır.
Direklerin Bağlanmasında,
Yanyana : Önce kazık düğümü atılır. Daha sonra ipi iki ağaç arasında sekiz şeklinde dolaştırılır ve iki ağaç ortasında birkaç tur döndürülerek, kazık düğümü ile bitirilir.
Kare : Önce bir kazık düğümü atılır. Sonra dik açı şeklinde sargılar yapılır ve başta atılan kazık düğümü ile bitirilir.
X şeklinde : Önce iki ağaca dülger atılır. Sonra sıra ile, ağaçların üstünden ve altından geçirilerek sıkıca bağlanır. Sonunda kazık düğümü atılarak bitirilir.
izci oyunları
OYUNLAR
Çoğu izci oymağı ayda bir açık hava etkinlikleri düzenler. Bu etkinlikler bazen bir Doğa yürüyüşü bazen bir kamp olabilir. Oban zaman zaman tek başına da açık havaya çıkabilir. Açık hava etkinliklerin bazıları izcilik becerilerini geliştirir, bazıları dayanıklılığını, zekanı ölçer, artırır. Bazı etkinlikler ise senin bedence sağlam, fikirce uyanık iyi bir izci olmanı sağlayacak oyunlardan oluşur. Şimdi tipik oymak ve oba Doğa yürüyüşü oyunlarından ve macera Doğa yürüyüşlerinden bazılarına bir göz atalım:
HAZINE AVI
Oymak toplantısında oymakbaşın "Gelecek haftanın Doğa yürüyüşü Hazine Avı olacak" diye bildirir. Gelecek hafta sonunu sabırsızlıkla beklersin. Beklenen gün gelince obabaşın mühürlü bir zarf alır. Zarfın üzerinde x ile işaretlenmiş bir yeri gösteren bir kroki vardır ve şu cümle yazılıdır. "x"e görürsün: "Bulunduğun yerden görebildiğin en yüksek meşe ağacına git. Ağacın en büyük dalının gösterdiği yönde 90 m. ilerle". İlerler ve yerinden oynatılmış bir taş bulursun. Taşın altında bir ipucu daha "Olağan dışı meyveleri olan ağaca doğru 235 m." sözü edilen ağaç aslında dallarına çam kozalakları bağlanmış bir hindibağ otudur. Hemen dibinde teknik iz işaretleri vardır. Bu izler seni bir ağaca götürür. Oda ne? Burada hiç bir ipucu yok. Biriniz başını yukarıya kaldırır. Tepedeki dalda bir mesaj asılı "157'ye bak. 157'ye bakılır, biri bağırır" şuradaki ağaçta kırmızı bir fular var. Hep birlikte o tarafa doğru koşulur. Fulara bir mesaj iğnelenmiştir. "150 m, 90 derece" Haydi ileriye! Buradaki son mesajdır. "Kuru kestane ağacının altını kaz". Ağacı bulur hep birlikte kazmaya koyulur ve sonunda hazineyi bulursunuz. Bulduğunuz hazine altın ya da kıymetli taşlar değildir. Ama en azından şanslı hazine avcılarının afiyetle yiyeceği bir torba fıstıktır.
KAYIP ÇOCUK
Tüm oymağa alarm verilir. Oban hemen hareket noktasına koşar. Oban hemen hareket noktasına koşar, Oymağın bütün obaları toplandığında oymakbaşın açıklar. "Bir çocuk kaybolmuş aramalar sürdürülüyor, şu anda bir tek orman aranmamış durumda. Bu ormanın krokisi her obaya verilecek. Yardımınız isteniyor. Yardıma hazır mısınız?" Elbette hazırsınız! Obabaşın sizden beklenileni anlatıyor. Yola çıkıyorsunuz. Bir süre çocuğu aradıktan sonra bulsanız da bulmasanız da önceden tespit edilen bir zaman ve yerde diğer arkadaşlarınızla buluşuyorsunuz. Bu oyunda yastıktan yapılmış bir yapma bebek olan kaçırılan çocuk belki de bir gün aranması gereken gerçek bir çocuk olabilir.
ORYANTIRING
Harita ve pusulayı kullanmayı öğrendiğin zaman oryantiring heyecanını yaşayabilirsin.
KESTIRME DOĞA YÜRÜYÜŞÜ
İlk oryantiring denemen tüm obanın katılacağı kestirme bir Doğa yürüyüşü olabilir. Topografik haritanı al. Bir başlangıç noktası ve başlangıç noktasından aşağı yukarı 5 km. uzakta bir varış noktası tespit et. Başlangıç noktasından varış noktasına bir çizgi çek ve pusulanı ayarla. Çizgi ile belirlediğin yolu izle, önüne çıkan güçlükleri yenerek ilerle. Obadaki her izci sırayla diğerlerine öncülük etsin.
ORYANTIRING YARIŞMASI
Harita ve pusula konusunu iyice öğrendikten sonra bir başka obayı oryantiring yarışına davet et. Üzerinde beş veya altı kontrol noktası olan bir yol belirlemek için çevreyi iyi tanıyan ve oryantiring de iyi olan birine baş vur. Obanı takımlara ayır. Her takımın bir oryantiring pusulası ve üzerinde kontrol noktaları işaretlenmiş bir haritası olmalı. Takımlar 5 dk. ara ile yola çıkmalı. Sen ve arkadaşın pusulayı ilk kontrol noktasına ayarlayıp, yola koyuluyorsunuz. Kontrol noktasına vardığınızda, pusulayı ikinci kontrol noktasına ayarlıyorsunuz. Tüm yolu katedinceye kadar bu şekilde devam ediyorsunuz. Acaba hangi takım tüm kontrol noktalarını en kısa zamanda geçti. Bu sefer kazanan takımda olmayabilirsin ama bir gün senin takımın da kazanacak.
YABAN YAŞAMI TANIMA
Obanla Doğa yürüyüşüne çıktığında temiz hava alır toprağın kokusunu duyarsın. Önünde bütün gün sürecek bir macera uzanır. Zamanını nasıl geçireceksin? Zamanını iyi bir şekilde geçirebilmen duyu organlarını iyi kullanabilmene ve iyi bir gözlemci olmana bağlıdır. Bazı insanlar yaşamın tadına pek varamazlar. Bu insanların gözleri varır ama çevrelerinde olanları farkedemezler. Kulakları vardır, ama işittikleri bir kulağından girer, diğerinden çıkar. Herkesin sahip olduğu sayıda beyin hücresine sahiptirler ama kafalarının içi boştur. Çünkü hiç bir şeye karşı merak duymazlar, hiç bir konuya konsantre olamazlar, öğrendiklerini beyinlerinin bir kenarında depolayamazlar. Ama sen böyle değilsin, senin gözlerin keskin, zihnin cevaplanmasının istediğin pek çok soru ile dolu. İçinde yaşadığın dünya ile ilgili her şeyi bilmek istiyorsun.
Bir oba Doğa yürüyüşünde oynayacağın doğa oyunları sana yaban yaşamı tanıman konusunda yardımcı olacaktır.
İZLER, İŞARETLER
Yaban yaşamı tanımaya çalışmak yalnıza bir hayvanı görmekle olmaz, bazen görmeden de arkasında bıraktığı izlerden, işaretlerden o hayvanı tanıyabilmelisin. Kırsal alanda bu izlere rastlayabilirsin. Bu izler, bu işaretler bir sincap tarafından kırılmış bir fındık, bir ağacın tepesindeki bir yuva, bir yılan tarafından deri değişiminde bırakılmış bir yılan gömleği, bir kuş tüyü, bir koza, bir böcek kabuğu vb. olabilir.
İNCELE VE DAHA SONRA HATIRLA
Çıktığın açıkhava etkinliklerinde, kendini inceleme ve hatırlama konusunda eğit. İçinde bulunduğun çevreyi dikkatlice inceleme alışkanlığını edin. Gözlerini çevrende dolaştır. Daha sonra hatırlayabilmek için en ince ayrıntısına adar çevreni incele. Obanla oynayacağın oyanlarla özellikle Kim Oyunları ile inceleme ve daha sonra hatırlama becerini geliştir. İşte bir örnek;
Obabaşın 20 hayvanı işaretini, izini ya da kalıntısını bir yere koyar ve üzerini bir örtü ile kapatır. Örtüyü açar, ir dakika için izleri incelersin. Obabaşın tekrar üzerlerini örter. Gördüklerini hatırlayabildikçe bir kağıda yazarsın. En çok hatırlayan kazanır. Kim oyununu çeşitli resimlerle ve neslelerle de deneyebilirsin.
KİM OYUNU NEDİR?
İzciliğin kurucusu B.P. (Baden Powell) bu oyunu Rudyard Kipling tarafından yazılan "Kim" adlı hikayeden esinlendi. Hikayenin kahramanı "Kim Ball" casusları yakalamak üzere eğitilen öksüz bir çocuktur. Eğiticisi Lurgan, Kim'in eğitimine, Kim'e bir tepsi dolusu çeşitli değerli taşlar göstermekle başlar. Kim taşlara bir dakika baktıktan sonra, üzerlerini bir örtü ile örter ve Kim'den tepside ne tür taşların bulunduğunu saymasını ister. Başlangıçta Kim ancak birkaçını hatırlayabilir. Bir süre sonra ise kendine gösterilen taşların hepsini hemen hatırlayabilecek bir duruma gelir.
STALKING OYUNLARI
Bu oyunları oynamak için geniş bir alan gerekmez Doğa yürüyüşüne çıktığınızda öğlen yemeği molasında ya da bir bahçede oynanabilirler.
Uyuyan Korsan: Gözü bağlı bir korsan bir kütüğün üzerinde oturmaktadır. Ayağının dibinde bir hazine sandığı vardır. (Boş bir kibrit kutusu) Diğerleri onun çevresinde aşağı yukarı 30 m. uzağındadır. Yapılacak şey sessizce korsana yaklaşarak hazine sandığını almak ve yine sessizce yerine dönmektir. Korsan yaklaşanı işitirse ellerini çırpar ve sesi işittiği yeri gösterir. İşittiği sen isen oyundan çıkarsın, hazine sandığını alıp, sessizce yerine dönebilen kişi korsan olur ve bir önceki korsanla yerini değiştirir.
Geyiğe Sessizce Yaklaşma: "Geyik" ormanda ayakta durur. Diğerleri ondan 60 m. uzağa ve farklı yönlere yürürler. Yere atarlar. Bir düdük işareti ile saklanabilecekleri şeylerin arkasında saklana saklana ve sessizce geyiğe yaklaşmaya çalışırlar. Geyik içlerinden birini görürse ona seslenir ve gördüğünü söyler. Görünen izci oyundan çıkar. Görünmeden geyiğe en fazla yaklaşan izci bir sonraki oyunun geyiği olur. Bu oyunlar hayal gücü kullanılarak genişletilebilir ve yine hayal gücü ile yeni oyunlar bulunabilir.
KIZILDERİLİ İZ İŞARETLERİ
İz takip ederken gözlerini iyi kullan. Gördüğünün hayalinin bir oyunu değil, gerçekten bir iz işareti olduğundan emin ol. Eğer bir işareti kaçırdığını düşünüyorsan, sildiğin ya da bozduğun son işaretin yanına git ve yeniden aramaya başla. Bulduğun bir işareti o noktadan ayrılmadan önce silmeli ya da bozmalısın. Bunu yazmazsan Doğa yürüyüşüne çıkan diğer obaları şaşırtabilir, hatta aynı yerdeki gelecek Doğa yürüyüşünde şaşıran sen olabilirsin.
TRAlLlNG İLE İLGİLİ OYUNLAR
Av ve Avcılar: Bir izci av olur, diğerlerinden 1O dk. önce yola çıkar. Av 1.5 km. uzaklıktaki hedefine doğru ilerlerken arkasında iz işaretleri bırakır. Diğerleri, hedefine varmadan önce avı izleyip bulmaya çalışır.
Hayvan Avlama: Bir izci yanındaki evcil hayvanı ile birlikte diğerlerinden beş dakika önce yola çıkar. Obanın diğer üyeleri onu izlemeli ve hedefine varmadan önce bulmalıdır.
TRACKING OYUNLARI
İzleri Takip Et: Obana hayvan izlerini takip edebilme fırsatını verebilmek için demirden belli bir hayvana ait ayak izleri yaptır ya da satılan bir yer varsa satın al. Bir izci beş dakika önceden yola çıkıp bu demir kalıplarla izler bıraksın. Obanın diğer üyeleri onu izlesin.
Yaralı Casus: Casus rolü oynayan bir izci diğerlerinden bir dakika önce yola çıkar, ilerlerken bir kaç adımda bir yere kırmızıya boyanmış mısır taneleri atar. Casus bir buçuk kilometre ötedeki hedefine varmadan önce diğerleri onu yakalamak zorundadır.
STALKING OYUNLARI
Bu oyunları oynamak için geniş bir alan gerekmez Doğa yürüyüşüne çıktığınızda öğlen yemeği molasında ya da bir bahçede oynanabilirler.
Uyuyan Korsan: Gözü bağlı bir korsan bir kütüğün üzerinde oturmaktadır. Ayağının dibinde bir hazine sandığı vardır. (Boş bir kibrit kutusu) Diğerleri onun çevresinde aşağı yukarı 30 m. uzağındadır. Yapılacak şey sessizce korsana yaklaşarak hazine sandığını almak ve yine sessizce yerine dönmektir. Korsan yaklaşanı işitirse ellerini çırpar ve sesi işittiği yeri gösterir. İşittiği sen isen oyundan çıkarsın, hazine sandığını alıp, sessizce yerine dönebilen kişi korsan olur ve bir önceki korsanla yerini değiştirir.
Geyiğe Sessizce Yaklaşma: "Geyik" ormanda ayakta durur. Diğerleri ondan 60 m. uzağa ve farklı yönlere yürürler. Yere atarlar. Bir düdük işareti ile saklanabilecekleri şeylerin arkasında saklana saklana ve sessizce geyiğe yaklaşmaya çalışırlar. Geyik içlerinden birini görürse ona seslenir ve gördüğünü söyler. Görünen izci oyundan çıkar. Görünmeden geyiğe en fazla yaklaşan izci bir sonraki oyunun geyiği olur. Bu oyunlar hayal gücü kullanılarak genişletilebilir ve yine hayal gücü ile yeni oyunlar bulunabilir.
YOLUNU NASIL BULURSUN?
Obanla çıktığın Doğa yürüyüşlerinin çoğu çevrendeki yakın ve tanıdığın yerlerde çıktığın Doğa yürüyüşleridir. Zaman zaman daha önce hiç gitmediğin yerlere de gitmek istersin. Böyle Doğa yürüyüşlerine çıkarken bir haritaya ve pusulaya ihtiyacın olacak.
Günümüzde uydulardan aldığı sinyallerle koordinatları belirleyen GPS (Global Positioning System) olarak adlandırılan yön ve yer belirleyici aletler her hava ve yer koşullarında yer bulmamızı sağlar.
ğüiii
Çoğu izci oymağı ayda bir açık hava etkinlikleri düzenler. Bu etkinlikler bazen bir Doğa yürüyüşü bazen bir kamp olabilir. Oban zaman zaman tek başına da açık havaya çıkabilir. Açık hava etkinliklerin bazıları izcilik becerilerini geliştirir, bazıları dayanıklılığını, zekanı ölçer, artırır. Bazı etkinlikler ise senin bedence sağlam, fikirce uyanık iyi bir izci olmanı sağlayacak oyunlardan oluşur. Şimdi tipik oymak ve oba Doğa yürüyüşü oyunlarından ve macera Doğa yürüyüşlerinden bazılarına bir göz atalım:
HAZINE AVI
Oymak toplantısında oymakbaşın "Gelecek haftanın Doğa yürüyüşü Hazine Avı olacak" diye bildirir. Gelecek hafta sonunu sabırsızlıkla beklersin. Beklenen gün gelince obabaşın mühürlü bir zarf alır. Zarfın üzerinde x ile işaretlenmiş bir yeri gösteren bir kroki vardır ve şu cümle yazılıdır. "x"e görürsün: "Bulunduğun yerden görebildiğin en yüksek meşe ağacına git. Ağacın en büyük dalının gösterdiği yönde 90 m. ilerle". İlerler ve yerinden oynatılmış bir taş bulursun. Taşın altında bir ipucu daha "Olağan dışı meyveleri olan ağaca doğru 235 m." sözü edilen ağaç aslında dallarına çam kozalakları bağlanmış bir hindibağ otudur. Hemen dibinde teknik iz işaretleri vardır. Bu izler seni bir ağaca götürür. Oda ne? Burada hiç bir ipucu yok. Biriniz başını yukarıya kaldırır. Tepedeki dalda bir mesaj asılı "157'ye bak. 157'ye bakılır, biri bağırır" şuradaki ağaçta kırmızı bir fular var. Hep birlikte o tarafa doğru koşulur. Fulara bir mesaj iğnelenmiştir. "150 m, 90 derece" Haydi ileriye! Buradaki son mesajdır. "Kuru kestane ağacının altını kaz". Ağacı bulur hep birlikte kazmaya koyulur ve sonunda hazineyi bulursunuz. Bulduğunuz hazine altın ya da kıymetli taşlar değildir. Ama en azından şanslı hazine avcılarının afiyetle yiyeceği bir torba fıstıktır.
KAYIP ÇOCUK
Tüm oymağa alarm verilir. Oban hemen hareket noktasına koşar. Oban hemen hareket noktasına koşar, Oymağın bütün obaları toplandığında oymakbaşın açıklar. "Bir çocuk kaybolmuş aramalar sürdürülüyor, şu anda bir tek orman aranmamış durumda. Bu ormanın krokisi her obaya verilecek. Yardımınız isteniyor. Yardıma hazır mısınız?" Elbette hazırsınız! Obabaşın sizden beklenileni anlatıyor. Yola çıkıyorsunuz. Bir süre çocuğu aradıktan sonra bulsanız da bulmasanız da önceden tespit edilen bir zaman ve yerde diğer arkadaşlarınızla buluşuyorsunuz. Bu oyunda yastıktan yapılmış bir yapma bebek olan kaçırılan çocuk belki de bir gün aranması gereken gerçek bir çocuk olabilir.
ORYANTIRING
Harita ve pusulayı kullanmayı öğrendiğin zaman oryantiring heyecanını yaşayabilirsin.
KESTIRME DOĞA YÜRÜYÜŞÜ
İlk oryantiring denemen tüm obanın katılacağı kestirme bir Doğa yürüyüşü olabilir. Topografik haritanı al. Bir başlangıç noktası ve başlangıç noktasından aşağı yukarı 5 km. uzakta bir varış noktası tespit et. Başlangıç noktasından varış noktasına bir çizgi çek ve pusulanı ayarla. Çizgi ile belirlediğin yolu izle, önüne çıkan güçlükleri yenerek ilerle. Obadaki her izci sırayla diğerlerine öncülük etsin.
ORYANTIRING YARIŞMASI
Harita ve pusula konusunu iyice öğrendikten sonra bir başka obayı oryantiring yarışına davet et. Üzerinde beş veya altı kontrol noktası olan bir yol belirlemek için çevreyi iyi tanıyan ve oryantiring de iyi olan birine baş vur. Obanı takımlara ayır. Her takımın bir oryantiring pusulası ve üzerinde kontrol noktaları işaretlenmiş bir haritası olmalı. Takımlar 5 dk. ara ile yola çıkmalı. Sen ve arkadaşın pusulayı ilk kontrol noktasına ayarlayıp, yola koyuluyorsunuz. Kontrol noktasına vardığınızda, pusulayı ikinci kontrol noktasına ayarlıyorsunuz. Tüm yolu katedinceye kadar bu şekilde devam ediyorsunuz. Acaba hangi takım tüm kontrol noktalarını en kısa zamanda geçti. Bu sefer kazanan takımda olmayabilirsin ama bir gün senin takımın da kazanacak.
YABAN YAŞAMI TANIMA
Obanla Doğa yürüyüşüne çıktığında temiz hava alır toprağın kokusunu duyarsın. Önünde bütün gün sürecek bir macera uzanır. Zamanını nasıl geçireceksin? Zamanını iyi bir şekilde geçirebilmen duyu organlarını iyi kullanabilmene ve iyi bir gözlemci olmana bağlıdır. Bazı insanlar yaşamın tadına pek varamazlar. Bu insanların gözleri varır ama çevrelerinde olanları farkedemezler. Kulakları vardır, ama işittikleri bir kulağından girer, diğerinden çıkar. Herkesin sahip olduğu sayıda beyin hücresine sahiptirler ama kafalarının içi boştur. Çünkü hiç bir şeye karşı merak duymazlar, hiç bir konuya konsantre olamazlar, öğrendiklerini beyinlerinin bir kenarında depolayamazlar. Ama sen böyle değilsin, senin gözlerin keskin, zihnin cevaplanmasının istediğin pek çok soru ile dolu. İçinde yaşadığın dünya ile ilgili her şeyi bilmek istiyorsun.
Bir oba Doğa yürüyüşünde oynayacağın doğa oyunları sana yaban yaşamı tanıman konusunda yardımcı olacaktır.
İZLER, İŞARETLER
Yaban yaşamı tanımaya çalışmak yalnıza bir hayvanı görmekle olmaz, bazen görmeden de arkasında bıraktığı izlerden, işaretlerden o hayvanı tanıyabilmelisin. Kırsal alanda bu izlere rastlayabilirsin. Bu izler, bu işaretler bir sincap tarafından kırılmış bir fındık, bir ağacın tepesindeki bir yuva, bir yılan tarafından deri değişiminde bırakılmış bir yılan gömleği, bir kuş tüyü, bir koza, bir böcek kabuğu vb. olabilir.
İNCELE VE DAHA SONRA HATIRLA
Çıktığın açıkhava etkinliklerinde, kendini inceleme ve hatırlama konusunda eğit. İçinde bulunduğun çevreyi dikkatlice inceleme alışkanlığını edin. Gözlerini çevrende dolaştır. Daha sonra hatırlayabilmek için en ince ayrıntısına adar çevreni incele. Obanla oynayacağın oyanlarla özellikle Kim Oyunları ile inceleme ve daha sonra hatırlama becerini geliştir. İşte bir örnek;
Obabaşın 20 hayvanı işaretini, izini ya da kalıntısını bir yere koyar ve üzerini bir örtü ile kapatır. Örtüyü açar, ir dakika için izleri incelersin. Obabaşın tekrar üzerlerini örter. Gördüklerini hatırlayabildikçe bir kağıda yazarsın. En çok hatırlayan kazanır. Kim oyununu çeşitli resimlerle ve neslelerle de deneyebilirsin.
KİM OYUNU NEDİR?
İzciliğin kurucusu B.P. (Baden Powell) bu oyunu Rudyard Kipling tarafından yazılan "Kim" adlı hikayeden esinlendi. Hikayenin kahramanı "Kim Ball" casusları yakalamak üzere eğitilen öksüz bir çocuktur. Eğiticisi Lurgan, Kim'in eğitimine, Kim'e bir tepsi dolusu çeşitli değerli taşlar göstermekle başlar. Kim taşlara bir dakika baktıktan sonra, üzerlerini bir örtü ile örter ve Kim'den tepside ne tür taşların bulunduğunu saymasını ister. Başlangıçta Kim ancak birkaçını hatırlayabilir. Bir süre sonra ise kendine gösterilen taşların hepsini hemen hatırlayabilecek bir duruma gelir.
STALKING OYUNLARI
Bu oyunları oynamak için geniş bir alan gerekmez Doğa yürüyüşüne çıktığınızda öğlen yemeği molasında ya da bir bahçede oynanabilirler.
Uyuyan Korsan: Gözü bağlı bir korsan bir kütüğün üzerinde oturmaktadır. Ayağının dibinde bir hazine sandığı vardır. (Boş bir kibrit kutusu) Diğerleri onun çevresinde aşağı yukarı 30 m. uzağındadır. Yapılacak şey sessizce korsana yaklaşarak hazine sandığını almak ve yine sessizce yerine dönmektir. Korsan yaklaşanı işitirse ellerini çırpar ve sesi işittiği yeri gösterir. İşittiği sen isen oyundan çıkarsın, hazine sandığını alıp, sessizce yerine dönebilen kişi korsan olur ve bir önceki korsanla yerini değiştirir.
Geyiğe Sessizce Yaklaşma: "Geyik" ormanda ayakta durur. Diğerleri ondan 60 m. uzağa ve farklı yönlere yürürler. Yere atarlar. Bir düdük işareti ile saklanabilecekleri şeylerin arkasında saklana saklana ve sessizce geyiğe yaklaşmaya çalışırlar. Geyik içlerinden birini görürse ona seslenir ve gördüğünü söyler. Görünen izci oyundan çıkar. Görünmeden geyiğe en fazla yaklaşan izci bir sonraki oyunun geyiği olur. Bu oyunlar hayal gücü kullanılarak genişletilebilir ve yine hayal gücü ile yeni oyunlar bulunabilir.
KIZILDERİLİ İZ İŞARETLERİ
İz takip ederken gözlerini iyi kullan. Gördüğünün hayalinin bir oyunu değil, gerçekten bir iz işareti olduğundan emin ol. Eğer bir işareti kaçırdığını düşünüyorsan, sildiğin ya da bozduğun son işaretin yanına git ve yeniden aramaya başla. Bulduğun bir işareti o noktadan ayrılmadan önce silmeli ya da bozmalısın. Bunu yazmazsan Doğa yürüyüşüne çıkan diğer obaları şaşırtabilir, hatta aynı yerdeki gelecek Doğa yürüyüşünde şaşıran sen olabilirsin.
TRAlLlNG İLE İLGİLİ OYUNLAR
Av ve Avcılar: Bir izci av olur, diğerlerinden 1O dk. önce yola çıkar. Av 1.5 km. uzaklıktaki hedefine doğru ilerlerken arkasında iz işaretleri bırakır. Diğerleri, hedefine varmadan önce avı izleyip bulmaya çalışır.
Hayvan Avlama: Bir izci yanındaki evcil hayvanı ile birlikte diğerlerinden beş dakika önce yola çıkar. Obanın diğer üyeleri onu izlemeli ve hedefine varmadan önce bulmalıdır.
TRACKING OYUNLARI
İzleri Takip Et: Obana hayvan izlerini takip edebilme fırsatını verebilmek için demirden belli bir hayvana ait ayak izleri yaptır ya da satılan bir yer varsa satın al. Bir izci beş dakika önceden yola çıkıp bu demir kalıplarla izler bıraksın. Obanın diğer üyeleri onu izlesin.
Yaralı Casus: Casus rolü oynayan bir izci diğerlerinden bir dakika önce yola çıkar, ilerlerken bir kaç adımda bir yere kırmızıya boyanmış mısır taneleri atar. Casus bir buçuk kilometre ötedeki hedefine varmadan önce diğerleri onu yakalamak zorundadır.
STALKING OYUNLARI
Bu oyunları oynamak için geniş bir alan gerekmez Doğa yürüyüşüne çıktığınızda öğlen yemeği molasında ya da bir bahçede oynanabilirler.
Uyuyan Korsan: Gözü bağlı bir korsan bir kütüğün üzerinde oturmaktadır. Ayağının dibinde bir hazine sandığı vardır. (Boş bir kibrit kutusu) Diğerleri onun çevresinde aşağı yukarı 30 m. uzağındadır. Yapılacak şey sessizce korsana yaklaşarak hazine sandığını almak ve yine sessizce yerine dönmektir. Korsan yaklaşanı işitirse ellerini çırpar ve sesi işittiği yeri gösterir. İşittiği sen isen oyundan çıkarsın, hazine sandığını alıp, sessizce yerine dönebilen kişi korsan olur ve bir önceki korsanla yerini değiştirir.
Geyiğe Sessizce Yaklaşma: "Geyik" ormanda ayakta durur. Diğerleri ondan 60 m. uzağa ve farklı yönlere yürürler. Yere atarlar. Bir düdük işareti ile saklanabilecekleri şeylerin arkasında saklana saklana ve sessizce geyiğe yaklaşmaya çalışırlar. Geyik içlerinden birini görürse ona seslenir ve gördüğünü söyler. Görünen izci oyundan çıkar. Görünmeden geyiğe en fazla yaklaşan izci bir sonraki oyunun geyiği olur. Bu oyunlar hayal gücü kullanılarak genişletilebilir ve yine hayal gücü ile yeni oyunlar bulunabilir.
YOLUNU NASIL BULURSUN?
Obanla çıktığın Doğa yürüyüşlerinin çoğu çevrendeki yakın ve tanıdığın yerlerde çıktığın Doğa yürüyüşleridir. Zaman zaman daha önce hiç gitmediğin yerlere de gitmek istersin. Böyle Doğa yürüyüşlerine çıkarken bir haritaya ve pusulaya ihtiyacın olacak.
Günümüzde uydulardan aldığı sinyallerle koordinatları belirleyen GPS (Global Positioning System) olarak adlandırılan yön ve yer belirleyici aletler her hava ve yer koşullarında yer bulmamızı sağlar.
ğüiii
Teknik İz İşaretleri
TEKNİK İZ İŞARETLERİ
Teknik iz işaretlerinin izciler dışında başkası tarafından görülmemesi ve anlaşılmaması gerekir. Bu işaretler genlikle arazide kullanılırlar.
İz işaretlerinin arasında, dağınık yürümekte yarar vardır. Yarım ay biçiminde yürümelidir. Yarım ayın açık kısmı yürünecek yöne bakar. Lider ortadadır. İzi bulan diğerlerine bildirir. Bulunan izler ise deftere not edilir. Daha sonra izi bırakan grupla buluşulduğunda karşılaştırılır. Bu konuda bir çok uygulama yapmakta fayda vardır. Yine işaretler açık seçik anlaşılabilir biçimde olmalı, ancak izci olmayan birisinin anlayamayacağı şekilde olmalıdır.
HARİTA
Harita bir toprak parçasının kuş bakışı görünüşünün resmidir. Etrafında görebileceğin yolların, nehirlerin, tarlaların, köylerin, kasabaların ve benzerlerinin en önemlileri harita üzerinde sembollerle gösterilir. Bu haritaların bazılarına elbette daha önce okulda derslerini çalışırken gördün. Sürücülerin kullandığı yol haritalarını da biliyorsun. Ama bu haritaların hiçbiri Doğa yürüyüşünde kullanılamaz. Doğa yürüyüşünde kullanacağın haritanın topografik bir harita olması gerekir. Topografik haritalar çeşitli ölçülerde olabilir. Doğa yürüyüşü için en iyi harita 1:24000 ölçekli olanıdır. Böyle bir haritada 1 mm 24 m.yi gösterir. Topografik haritayı Doğa yürüyüşüne gideceğin alanla ilgili resmi kuruluştan bulabilirsin.
HARİTANIN ANLATTIKLARI
İyi bir harita sana aşağıdaki konularla ilgili bilgiler verir;
1.Tamım: Herhangi bir harita yalnızca bölgenin adını verir. Topografik bir harita ise bu yerin yeryüzündeki konumunu da gösterir.
2.Ayrıntılar: Arazi biçimleri haritada kolayca anlaşılabilecek işaretlerle gösterir. Bu işaretlere harita işaretleri denir.
3. Yönler: Genellikle haritanın üst kısmı kuzey, altı güney, sol tarafı batı, sağ tarafı ise doğudur.
4.Uzaklıklar: Haritanın alt kısmındaki ölçek sayesinde harita üzerindeki uzaklıkları hesaplayabilirsin.
5.İsimler: Göller, nehirler, kasabalar ve benzerleri harita üzerinde isimleri ile gösterilir.
HARİTALARIN SINIFLANDIRILMASI
Ölçeklerine göre:
Küçük Ölçekli (1/500,000 ve daha küçük),
Orta Ölçekli (1/500,000 ve 1/100,000 arası)
Büyük Ölçekli (1/100,000 den daha küçük Haritalar)
Tiplerine göre:
Planımetrik Haritalar: Ankara Şehir planı gibi
Topoğrafik Haritalar: Yükseltileri gösteren Türkiye Fiziksel Haritası gibi,
Kabartma Haritalar: Plastik malzeme üzerine kabartma olarak basılırlar.
Fotograf Harita: Havadan yapılan çekime grid çizgileri konarak yapılır.
Sayısal Haritalar: Bilgisayara verilen girdiler sonucunda elde edilen haritalardır.
HARİTA KENAR BİLGİLERİ VE SEMBOLLERİ:
Haritaların kenarlarında standartlaştırılmış bazı bilgiler ve semboller bulunur. Bu bilgiler haritanın ölçeği, haritadaki demiryolu, köprü, bataklık gibi sembollerin anlamları, renklerin açıklamaları gibi bilgilerdir.
Ölçek;
1/100,000 ölçekli haritada; 1 cm. lik ölçülen yer gerçekte 100,000 cm veya 1000 metre veya 1 kilometredir.
1/25,000 ölçekli haritada; 1cm.lik ölçülen yer gerçekte 25,000 cm veya 250 metre dir.
1500 m.lik yürüyüş mesafesi 1/50,000 lik haritada 1500/50,000 = 3 cm olarak gösterilir.
Renkler;
Siyah: İnsan tarafından yapılan şeyleri gösterir. Demiryolu, köprü, baca, isimler
Mavi: Suyun göstergesidir. Derinliğe göre koyulaşır. Deniz, göl, nehir, çay
Yeşil: Orman , otlak ve verimli toprakları gösterir. Koyu renk yoğunluğu gösterir.
Kahverengi: Yükseltileri gösterir. Koyulaştıkça yükseklik artıyor demektir.
Coğrafi koordinatlar;
Coğrafi koordinatlar Enlem ve Boylam olarak haritalarda kenar bilgisi olarak verilir. Ayrıca GPS yardımıyla da koordinatlarımızı çok hassas bulabiliriz.
Örnek: Enlem 38 45' 30'' (Kuzey) Boylam 35 37' 45'' (Doğu)
Temel Kuzey istikametleri;
Coğrafi kuzey: Hakiki Kuzey yani kuzey kutbu istikameti olup haritalardaki meridyenlerin gösterdiği istikamettedir. Sabittir , değişmez.
Manyetik kuzey: Pusula ibresinin gösterdiği kuzey olup zamana bağlı olarak değişkendir.
Grid kuzeyi: O bölgedeki meridyene çizilen teğetin gösterdiği istikametedir. Sabittir.
Doğal sapma açısı: Manyetik kuzeyle coğrafi kuzey arasındaki açıdır. Manyetik kuzey zamana bağlı değişken olduğundan Coğrafi kuzeyin doğusunda veya batısında olabilir. Harita kenar bilgilerinde yıllık değişim miktarı belirtilir. Yıllık değişim eksi ise manyetik kuzey hakiki kuzeye yaklaşır. Yıllık değişim artı ise manyetik kuzey hakiki kuzeyden uzaklaşır. Örnek 1990 yılında Sapma açısı 3 derece 14 dakika dır. Yıllık sapma eksi 0.9 dakikadır. 1999 için 9 yıl X 0.9 = 8.1 dakikalık daha sapma olur. 1999 Sapma açısı 3 derece 6 dakika dır. (3 derece 14 dakika - 8 dakika). Her geçen yıl manyetik kuzey hakiki kuzeye yaklaşmaktadır.
HARİTA NASIL KULLANILIR?
Yola çıkmadan önce haritanı önüne koy, incele… Başlangıç noktası olarak bir yol kavşağı gibi bildiğin bir noktayı seç. Daha sonra varacağın ilk noktayı belirle. Örneğin çir tepe. Son olarak da seni varış noktasına götürecek bir rota çiz. Doğa yürüyüşü ne kadar zaman alacak? Gideceğin '- yerin uzaklığını ölçmek için ince bir sicim al. Yürüyeceğin uzaklığı bu sicimle ölç. Sicimi haritandaki uzaklık cetveli üzerine koy ve harita ölçeğinden yararlanarak uzaklığı hesapla. Sonra bu uzaklığı yürümenin ne kadar zaman alacağını bul.
HARİTA SEMBOLLERİ
Açık çukur, maden işaret konturu
Orta kontur
Kesme
Güç hattı, enerji hattı
Telefon hattı vb.
Demiryolu
Sert yüzeyli yollar
Düzgün yol
Köprü
Yaya köprüsü
Binalar
Okul, cami, mezarlık
Ahır vb.
Fabrika
Dereler
Su kuyusu
Kaynak
Göl
Bataklık
Bozuk yol
Patika
Harita sembollerini öğrenebilmek için önce bu sayfalardaki sembolleri iyice çalış. Daha sonra önüne topografik bir harita koy ve haritadaki sembolleri bulup anlamaya gayret et.
Siyah ile basılmış her şey insan yapısı, insan eseridir, yollar, demiryolları, köprüler, binalar, sınırlar, isimler.
Siyah çizgiler yollardır. Sert yüzeyli yollar iki siyah çizgi arasında kırmızı ile gösterilir. Siyah dörtgenler binalardır.
Mavi renk suyun göstergesidir. Dere, göl, çay, nehir, hep mavi ile gösterilir.
Yeşil alanlar, ağaçlık alanlar yeşille gösterilir. Meyve bahçeleri çalılıklar da hep yeşildir.
Bataklıkları göstermek için kesik mavi çizgiler ve yeşil ot demetleri kullanılır. Bu işaretler bu alanların sulak alanlar olduğunu anlatır.
Tepeler ve vadiler kahverengi çizgilerle gösterilir. Bu çizgilere kontur çizgi adı verilir. Kontur çizgiler arazinin meylini ve yüksekliğini gösterir. Kontur çizgilerin sık olması, birbirine yaklaşması o noktada tepenin dik olduğu anlamına gelir. Haritadaki en koyu kahverengi çizgilerden birini izlersen bir rakamla karşılaşırsın. Örneğin 100. Bu bir işaret konturudur. Bu çizgi üzerindeki her şey deniz seviyesinden 100 metre yüksektedir. Denizin 100 metre yükseldiğini varsayalım. Bu çizgi yeni deniz seviyesi çizgisini oluşturacaktır. Eğer deniz 20 metre daha yükselirse hemen sonraki ince çizgi yeni deniz seviyesi çizgisi olacaktır. Bazı haritalarda kontur çizgileri arasındaki yükseklik farkı 10 metredir. Haritanın altındaki ölçekte kontur çizgileri arasındaki yükseklik farkını bulabilirsin.
Şimdi başlangıç noktasındasın ve ilerlemeye hazırsın. Ama hangi yönde? Bunu haritanı yönüne koyar koymaz anlayacaksın. Bir haritayı yönüne koymak haritadaki yönlerle arazideki yönleri çakıştırmak anlamına gelir.
ÖLÇEK İnce EYE Kalın EYE
Eş yükselti eğrileri: Deniz seviyesinden eşit yükseklikte geçtiği düşünülen düzlemlerin izdüşümüdür. Eş yükselti eğrileri birbirini kesmez. Dik yerlerde eğriler sıklaşır. Eğim azaldıkça eğriler seyrekleşir. İnce ve Kalın eş yükselti eğrileri vardır. Kalın yükselti eğrisi dört ince eğriden sonra gelir ve üstünde yükseltisi yazar.
1/25,000 10 m 50 m
1/50,000 20 m 100 m
1/100,000 50 m 250 m
1/250,000 100 m 500 m
1/500,000 200 m 1000 m
Örnek: 1/25,000 ölçekli haritada 50 m. eş yükselti eğrisinden üç sonraki eğrinin olduğu yerin yüksekliği 80 m. dir.
ÖLÇEK İnce EYE Kalın EYE
Eş yükselti eğrileri: Deniz seviyesinden eşit yükseklikte geçtiği düşünülen düzlemlerin izdüşümüdür. Eş yükselti eğrileri birbirini kesmez. Dik yerlerde eğriler sıklaşır. Eğim azaldıkça eğriler seyrekleşir. İnce ve Kalın eş yükselti eğrileri vardır. Kalın yükselti eğrisi dört ince eğriden sonra gelir ve üstünde yükseltisi yazar.
1/25,000 10 m 50 m
1/50,000 20 m 100 m
1/100,000 50 m 250 m
1/250,000 100 m 500 m
1/500,000 200 m 1000 m
Örnek: 1/25,000 ölçekli haritada 50 m. eş yükselti eğrisinden üç sonraki eğrinin olduğu yerin yüksekliği 80 m. dir.
HARİTAYI YÖNÜNE KOYMA
En kolay yöntem harita üzerindeki bir belirli bir noktayı (kavşak, baca, köprü) gerçek şekille aynı yöne gelinceye kadar döndür. Aynı istikamete gelince harita doğru yöne yaklaşık olarak konmuş olur.
Haritaya o yıl için hesaplanmış olan geçerli manyetik kuzey çizgileri çizebilirsin. Bazı haritaların güney kenarında ''P'' noktası kuzey kenarı üzerinde çizilmiş ve derecelere bölünmüş sapma göstergesi vardır. Sapma diyagramından ibre sapma açısı hesaplanır ve kuzey kenardaki sapma göstergesinde işaretlenir. Bu değer ile ''P'' noktası birleştirilirse manyetik kuzey doğrultusu elde edilir. Pusula, bu manyetik kuzey doğrultusuna paralel olarak harita üzerine yerleştirilir. Harita ve pusula beraberce pusula ibresi pusula kadranındaki nişan hattı çizgisiyle çakışıncaya kadar döndürülür.
Sapma açısını hesaplanır. (1999 için 3 derece 6 dakika.). Pusula güney kuzey istikametindeki grid çizgilerden birine paralel yani nişan çizgisi grid kuzeyine paralel yerleştirilir. Pusula üzerindeki nişan hattı ile pusula kuzey ucu arasındaki açı, sapma açısı ile aynı duruma gelinceye kadar harita döndürülür.
PUSULA
Doğa yürüyüşünde yolları ve patikaları izlemek istemiyorsan bir pusulaya ihtiyacın olacak. Pusula enerji hatlarından 55 metre, telefon hatlarından 10 metre, çelik demir malzemeden en az bir metre uzakta kullanılırsa doğru değer verir.
PUSULA NASIL ÇALIŞIR?
Pusulanın en önemli parçası manyetik bir iğnedir. Bu iğne ser. Serbestçe hareket edebilecek şekilde pusula gövdesine monte edilmiştir İğne serbest kaldığında her zaman aynı yönü gösterir. Bunun neden yeryüzünde iğneyi çeken bir gücün olmasıdır. Yeryüzü bir ucu kuzeyde diğer ucu güneyde olan büyük bir mıknatıs gibidir. Dünyanın manyetikliği pusula iğnesinin manyetik kuzeye doğru dönmesine neden olur.
İğnenin kuzeyi gösteren ucu kırmızıya ya da siyaha boyanmıştır. Bazı pusula iğnelerinde ise uç bir ok başı gibi sivridir. Hatta bazılarında iğnenin kuzeyi gösteren ucunda N harfi vardır.
PUSULA NASIL OKUNUR?
Pusulayı okumak belirlenmiş bir noktaya götüren yönü derecelerle bulmak anlamına gelir. Derecelerini öğrenmek istediğin nirengi noktasına yüzünü dön. Pusulayı önünde bel seviyesinde ya da biraz daha yukarıda düz olarak tut. Pusulanın tabanındaki "gidilecek yön" ok yönünde ileride duran nirengi noktasını göstersin. Şimdi pusulanın iğnesi pusulanın gövdesi üzerindeki sabit kuzey oku ile çakışıncaya kadar pusulanın gövdesini çevir. Pusulanın kuzey ucunun pusula gövdesinin üst tarafındaki N (Kuzey)'i gösterdiğinden emin 01. Gidilecek yön okunun pusula gövdesine değdiği noktada bulunan dereceyi oku.
Bir haritayı pusula ile doğru yöne koymak için önce pusulanı (Kuzey) 360 o'ye ayarla. Pusulanı, bir kenarı haritanın kenarında manyetik kuzey çizgisine gelecek şekilde haritanın üzerine koy. Pusulayı ve haritayı, pusula iğnesi kuzey ucu N'yi gösterecek sat kuzey oku ile çıkıncaya kadar birlikte döndür. İşte haritan doğru yöne kondu.
İKİ KUZEY
Harita ve pusulayı birlikte kullandığında iki kuzey olduğunu unutma. Harita gerçek kuzeye göre çizilmiştir. Haritandaki bütün boylamlar coğrafi kuzey kutbunu gösterir. Pusulanın kuzey ucu manyetik kuzeyi yani gerçek kuzeyi, kuzey kutbunun 1.600 km. Güneyinde Kuzey Buz Denizinde bulunan BATHURST adasını gösterir. Haritanın boylamları ile pusulanın iğnesinin gösterdiği kuzey arasındaki farka "sapma açısı" denir. Bu sapma nedeni ile pusulan ve haritanı birlikte kullandığın her durumda bu farkı göz önünde bulundurmalısın.
HARİTANA PUSULA DİLİ KONUŞTUR
Harita yönleri ile pusula yönleri arasındaki farkı ortadan kaldırmak için haritanla pusulanın birbiri ile uyumlu olmasını sağla. Bunu yapabilmek için de haritanın üzerine manyetik kuzey güney çizgilerini çiz (Haritanın altındaki manyetik kuzey ile gerçek kuzeyi belirleyen üçgeni bul. Bu üçgenin manyetik kuzeyi belirleyen kenarından haritanın yukarısına doğru bir çizgi çiz. Daha sonra bu çizgiye paralel başka çizgiler çiz.
Bu haritadaki çizgiler gerçek kuzey çizgisinin 14 derece batısındadır.
HARİTA VE PUSULAYI BİRLİKTE KULLAN
Harita manyetik kuzey güney çizgilerini çizdikten sonra aşağıda anlatılan 3 basamağı izleyerek harita ve pusulanı birlikte kullanabilirsin. Topografik haritanda bir rota belirle, bu rota üzerinde yol kavşakları, binalar, köprüler vb. Gibi 5 ana nirengi noktası tespit et. Pusulanı hareket noktasından ilk nirengi noktasına gidiş yönünü gösterecek şekilde ayarla, şimdi yola çıkabilirsin. İlk nirengi noktasına ulaştığında pusulanı tekrar ikinci nirengi noktasına giden yönü gösterecek biçimde ayarla. Varacağın son noktaya ulaşıncaya kadar aynı şekilde devam et.
HARİTA VE PUSULAYI BİRLİKTE KULLANMANIN BASAMAKLARI
1. Basamak: Pusulanı, pusula tabanının uzun kenarı başlangıç ve varış noktalarına değecek ve taban üzerindeki "Gidilecek Yön Oku" gitmek istediğin yönü gösterecek şekilde haritanın üzerine koy.
2. Basamak: Pusulanın tabanını haritanın üzerinde hareket etmeyecek şekilde sıkıca tut. Pusulanın iğnesini dikkate almayarak, pusula üzerindeki sabit kuzey oku, haritada çizdiğin kuzey güney manyetik çizgilerine paralel oluncaya kadar pusula ve haritanı birlikte çevir. Okun ucu haritanın üst tarafını (kuzey tarafını) göstermelidir.
3. Basamak: Pusulanı haritandan kaldır ve gidilecek yön oku, ileriyi gösterecek biçimde önünde tut. Pusula iğnesinin kuzey ucu, pusula gövdesindeki kuzeyi gösteren okun üzerine gelinceye kadar kendi etrafında dön. Şimdi pusulanın tabanındaki gidilecek yön oku gitmen gereken yönü gösteriyor. Bu yönde bir nirengi noktası belirle ve bu nirengi noktasına doğru ilerle. Bu noktaya varıldığında başka bir nirengi noktası belirle. Çizdiğin rotada ilerlerken düz bir çizgi üzerinde ilerleme zorunda değilsin. İyi bir Oryantiring'ci gideceği noktaya en kısa zamanda ve en kolay varmak için tüm bilgisini kullanır.
GPS (GLOBAL POSİTİONİNG SYSTEM)
Dünya etrafında dönen 24 uydudan sürekli aldığı sinyallerle bulunduğumuz koordinatları tespit eden, istediğimizde bunları hafızasına alan ve ilerde tekrar bu noktaya dönmemizi sağlıyan el büyüklüğündeki yardımcı alete GPS denilmektedir. GPS gece ve gündüz koşullarında belirli noktalar arasını gidebilmemizi sağlar. Pusula amacıyla da kullanılır. Hedefe yönelik güzergahdan sapmamız durumunda bizi ikaz eder.
GPS le 15 metrelik bir hata ile daha önceden belirlediğimiz bir noktaya tekrar gidebiliriz. GPS bize hızımızı, toplam yürüyüş mesafemizi, hedefe kalan mesafeyi, ortalama hızla hedefe varış zamanımızı verir. Ayrıca bulunduğumuz irtifa (yükseklik) bilgisi de GPS ten öğrenilebilir.
ÖLÇÜMLER
METRİK SİSTEM
Dünya etrafında dönen 24 uydudan sürekli aldığı sinyallerle bulunduğumuz koordinatları tespit eden, istediğimizde bunları hafızasına alan ve ilerde tekrar bu noktaya dönmemizi sağlıyan el
Ülkemizde kullanılan uzunluk ölçüsü birimi metredir.
1 km - 1000 metre
1 m - 10 dm
10 dm - 100 cm
1 cm - 10 mm
1 m - 100 cm
1 m - 1000 mm
Metre : m
Desimetre : dm
Kilometre : km
Santimetre: cm
Milimetre : mm
KİŞİSEL ÖLÇÜMLER
Doğa yürüyüşlerinde ve kamplarda sık sık uzaklık, yüksekli ya da genişlik ölçmek zorunda kalabilirsin. Bu ölçümleri en kolay şekilde her zaman yanında taşıdığın cetvelle yani kendinle, karışın, boyun vb. ile gerçekleştirebilirsin. Aşağıda kişisel bazı ölçüm şekilleri verilmiştir. Bu ölçümleri yap bir kenara yaz, her zaman işine yarayacaktır.
Karışım : ………………Adımım : ………………
Ayağım : ……………… Ayakkabılı ayağım : ………………
Boyum : ……………… Kol uzunluğum : ………………
YÜKSEKLİĞİN ÖLÇÜLMESİ
Kalem Metodu : Bir arkadaşına ağacın yanında durmasını söyle ya da ağacın gövdesine dayanarak kendi boyunu ölç ve gövdeye boyunu belirleyen bir işaret koy. Ağaçtan uzaklaş eline bir kalem ya da kaleme benzer bir çubuk al, kalem ve arkadaşın aynı doğrultuda olacak şekilde kolunu ileriye uzat tek gözünü kapatarak arkadaşının boyunun bir kalem üzerinde nereye geldiğini belirle. Daha sonra kolunu yukarıya doğru yavaş yavaş kaldırarak ağacın arkadaşının boyunun kaç katı olduğunu bul. Bulduğun sayıyı arkadaşının boyu ile çarparak ağacın yüksekliğini hesapla.
Devirme Metodu: Eline bir çubuk al çubuğu dik tutarak kolunu ileriye doğru uzat. Yüksekliğini ölçmek istediğin bayrak direğinden ya da ağaçtan uzaklaş. Çubuğun arkasında kalan direk veya ağacı çubukla aynı boyda görünceye kadar uzaklaşmaya devam et. Bayrak direğinin üst ucu ile çubuğun üst ucu, direğin alt ucu ile çubuğun alt ucu aynı yerde göründüğü zaman dur. Çubuğu yana doğru 90 derece devirerek yatay pozisyona getir. Bir arkadaşına çubuğun ucunun gösterdiği yere gitmesini söyle. Arkadaşın ve direk arasındaki mesafeyi ölçtüğünde direğin yüksekliğini bulacaksın.
Çamurlu Su Metodu: Yere, ağaçla senin arana çamurlu suyla dolu bir leğen koy. Leğeni öğle bir yerleştir ki leğenle ağaç arasındaki uzaklık aşağı yukarı ağacın tahmini yüksekliği olsun. Leğenden kendi boyuna eşit bir mesafeye kadar uzaklaş. Şu anda suda ağacın tepesinin aksini görüyor olmalısın. Eğer suda bu aksi göremiyorsan, leğeni biraz ileri geri çek, senin leğenden uzaklığın yine aynı olmalı, suda ağacın tepesinin aksini gördüğün zaman leğenle ağaç arasındaki uzaklık ağacın yüksekliğine eşittir.
GENİŞLİĞİN ÖLÇÜLMESİ
Napolyon Metodu: Genişliğini ölçmek istediğin nehir ya da derelerin kenarında dur. Başını çenen göğsüne değecek biçimde eğ, elini avuç içi yere paralel gelecek şekilde alnına daya. Elini dış kenarı karşı kıyıya değiyor gibi görününceye kadar aşağıya doğru eğ. Bulunduğun yeri değiştirmeden ve elinin eğimini bozmadan 90 derece sağa dön. Elinin dış kenarının bulunduğun kıyıda gösterdiği nokta ile durduğun yer arasındaki uzaklık nehrin genişliğine eşittir. Napolyon bu işlemi eli yerine şapkasının kenarı ile yapar, elini değil şapkasının kenarını aşağıya doğru eğerdi. Sen de bu ölçümü yaparken geniş kenarlı bir şapka kullanabilirsin.
Kazık Metodu: Nehrin karşı tarafında bir nokta, örneğin bir kaya belirle. "A" noktası kayanın karşısına bir kazık dik "B" noktası A.B doğrultusuna dik olarak kıyı boyunca yürü, Yürüdüğün mesafeyi adımla. Diyelim 30 adım attın. Belli bir sayıda adım atman şart değil. Geldiğin nokta "C" noktası olsun. Buraya da bir kazık dik. Kıyı boyunca yanı doğrultuda yürümeye devam et. Daha önceki adım sayısı kadar ilerledikten sonra geldiğin noktaya bir kazık dik. "D" noktası. Bu D.B. doğrultusunda dik olarak yürü. C noktasına diktiğin kazık ile A kayasını aynı doğrultuda görünceye kadar ilerle. C ve B'yi aynı doğrultuda gördüğün noktaya "E" de ve bir kazık da buraya dik. D ve E kazıkları arasındaki mesafeyi ölçtüğünde nehrin genişliğini bulmuş olursun.
Pusula Metodu: Nehrin kayısında dur. Buraya "B" noktası diyelim. Nehrin karşı kıyısında tam karşısına gelen yerde bir nokta belirle, örneğin bir kaya (A noktası) pusulayı pusulanın tabanındaki gideceğin yönü gösteren ok karşı kıyıdaki kayayı (A''I) gösterecek şekilde tut. Pusulanın gövdesini pusula iğnesi oryantiring okunun (pusula gövdesindeki sabit kuzey oku) üzerine gelinceye kadar çevir. Pusula iğnesinin kuzeyi gösteren ucu N'yi (kuzeyi) göstermeli. Dereceye bak (diyelim ki 120 derece). Dereceye 45 derece ekle (165 derece eder).
Pusulanın tabanındaki gideceğin yönü gösteren ok A'ya dönük olarak nehir oyuncu yürü. Puslanın iğnesinin kuzey ucu ile oryantiring oku (pusula gövdesindeki sabit ok) çakıştığında dur (C noktası) CB arasındaki mesafe nehrin genişliğine eşittir.
PRATİK YÖN TAHMİNLERİ
Güneşle Yön Tayini : Güneşle yön tayininin en basit şekli şudur:
Ayarı doğru bir saatle işe başlanır. Önce saatimizin akrebinin güneşe doğru tutarız. 12 sayısı ile akrebin oluşturduğu açının açı ortası bize güneyi bildiriri. Bu kural kuzey yarımküre için geçerlidir.
Güneş ile yön bulmanın başka bir çok yöntemi vardır. Bunlardan en basit olanı güneşin doğudan doğup batıdan battığıdır. Yine yere dik olarak çakılan bir sopanın saat 12:00'deki gölgesi, dünyamızın kuzey yarımküresinde sopanın tam dibine düşmez, biraz kayar. İşte sopanın dibinden biraz dışarıya olan bu gölgenin bulunduğu yön bize kuzeyi verir Güney yarımkürede ise bunun tam tersi olur. Saat 12:00'de ekvator da dikilen bir sopanın gölgesi olmaz.
Yıldızlarla Yön Bulma : Bilindiği gibi gökyüzünde birçok irili ufaklı yıldız vardır. Kutup yıldızı dediğimiz ya da kuzey yıldızı dediğimiz yıldız coğrafi sabit yıldızlardır. Yani hareket etmezler, ama dünyamız döndüğü için bunlar hareket ediyor gibi görünür. Bu özelliklerden de yararlanılarak yön bulunabilir; önce yere biri kısa biri uzun öyle iki sopa çakılır ki, bu iki sopanın uçları seviyesinden bir sabit yıldız görünmelidir. Bundan sonra beklenir ve bir süre sonra da sabit yıldızın yavaş yavaş sopaların ucundan baktığımız yönde çıkmakta olduğu görünür. Yıldız eğer sola doğru kayarsa, baktığımız yön kuzeydir. Yaldız sağa doğru kayarsa güney, yukarı doğru kayarsa doğu, aşağıya doğru kayarsa batı olur. Bu yönteme sabit yılız kaymalar ile yön bulma denir.
Saat ile Yön Tayini : Yaklaşık olarak coğrafi kuzey ve güney istikametlerini bulmak için saatten faydalanılır. Kuzey yarım kürede saatin akrebi güneşe çevrilir. Saat 12 ile akrep arasındaki açının açıortayı güneyi ters uzantısı ise kuzeyi gösterir. Yönün hangi ucunun kuzey olduğunu bulmak için güneşin öğleden önce doğuda olduğu akılda tutulmalıdır.
METEROLOJİ, HAVA VE RÜZGAR
İzciler için hava durumunu bilmek çok önemlidir. Kampa gitmeden önce hava durumunu incelememek, ona göre giysi almamak ve kalış planları yapmamak kampınızın çok kötü geçmesine neden olabilir. Günmüzde hava tahminleri daha uzun süreli ve çok daha güvenilir olarak yapılabilmektedir. İnternet sayesinde birçok hava tahmin istasyonunun web sayfalarına girip ileriki dönemin tahminlerini alabiliriz. Ancak iş bu kadarla bitmez. İzciler her an değişen hava durumunu kendileride çok iyi analiz edebilmelidirler. Kamplarda faaliyetlerini bu tahminlerine göre planlayabilirler.
Eski çiftçiler ve gemiciler kendileri için çok önemli olan hava tahminini deneyimlerine dayanarak bazı belirtilerek göre yaparlardı. Bizler bugün şanslıyız, günlük hava raporlarını dinleyip,, hava durumunu öğrenebiliyoruz. Bununla beraber Doğa yürüyüşüne gittiğinde sende bazı belirtilere bakarak önündeki saatlerde havanın nasıl olacağını tahmin etmek zorunda kalabilirsin. Sana bu konuda yardımcı olacak pek çok şey var.
HAVAYI NASIL ANLAMALI
Havanın iyi, yağmurlu, rüzgarlı veya fırtınalı olacağını anlamak kolaydır.
İYİ HAVA BELİRTİLERİ
1-Gökyüzü koyu mavi görünürse, güneş doğarken parlak ve hafif sisli bulunursa, gökkuşağı akşam görünürse, güneş ay etrafında büyük hale olursa havanın iyi olacağı anlaşılır.
2-Otların üzerindeki çiğ iyi havayı müjdeler. Çiğ olayı havanın kuru ve açık olduğu zaman gerçekleşir.
3-Havanın sisli bulunması, sükunetli olacağını gösterir.
4-Ateşin dumanı yukarıya doğru düz olarak yükselirse yüksek hava basıncı olduğu ve havanın güzel olacağı anlaşılır.
5-Akşam kırmızı olan bir gökyüzü iyi havanın belirtisidir. Havadaki toz partikülleri gördüğün zaman kırmızı rengin oluşmasına neden olur.
6-Kırlangıçlar yükseklerde uçarsa ertesi günün yağmurlu olmayacağı anlaşılır. Böyle havalarda kırlangıçlar hava akımları ile yükselen böcekleri yükseklerde yakalar. Yani bu durum yüksek hava basıncına işarettir. Yüksek hava basıncı ise iyi hava demektir.
KÖTÜ HAVA BELİRTİLERİ
1-Sabahleyin kırmızı bir gökyüzü toz yüklü bir havanın doğuya doğru çekilip yerini batıdan gelen hem yüklü havaya bıraktığını gösterir.
2-Kırlangıçların toprağa yakın uçmaları böceklerin alçak hava basıncı nedeni ile toprağa yakın olduğunu gösterir. Alçak hava basıncı ise kötü hava demektir.
3-Ateşin dumanı yükselmeden dağılıyorsa alçak basınca ve kötü havaya işarettir. Otlar sabah kuru ise, üzerinde çiğ yoksa, kötü hava geliyor demektir.
4-Güneş doğarken, gökyüzünün kırmızı, gökkuşağının sabahleyin görünmesi, ay'ın etrafında küçük bir çember bulunması yağmura işarettir.
5-Güneş doğarken kırmızı görünmesi, batarken gökyüzünün kırmızı olması rüzgara işarettir.
6-Güneşin soluk ve dumanlı doğması, ay'ın parlak olması, bulutların beyaz olması, güneş ve ay'ın etrafında bir kavis bulunması fırtınaya işarettir.
BULUT TÜRLERİ
Bulutlar havanın soğumasıyla oluşan milyonlarca küçük su damlacığından ve buz kristalinden meydana gelir. Bunlar değişik şekillerde oluşurlar. Biçimleri ,yükseklikleri ve büyüklüklerine göre adlandırılırlar.
Sirüs : (cirris ya da "tuğ"): Genellikle 6000 m. ve yukarısında bulunurlar ve açık bir günde görülür, sakin bir denizin işaretidir.
Cirro Stratus: Karışmış örümcek ağı şeklinde, yükseklerde ince beyazımsı bulutlar. Sakin bir denizin işaretidir.
Alto cuuulus ya da "koyunlar": Aynı boydaki gri veya beyaz bulutlardır. Bir koyun sürüsünü andırırlar. Yerden yükseklikleri 6-8 km. Arasındadır.
Alto stratus: Gökyüzünü gri bir perde gibi yoğun olarak kaplayan, güneş ya da ay bulunan bölümü parlak olan bulutlardır. Fırtınaya işarettir.
Strato cumulus: Kıvrım kıvrım koyu bulutlarıdır. Çok yoğun değildirler. Aralarından yer yer mavi gökyüzü görünür. Yağmur getirmezler.
Nimbus "şemsiye": Tam anlamı ile yağmur bulutlarıdır. Kalın ve koyu renklidirler. Alt kısımlarda yer yer küçük bulutlar vardır. Bulutların içinde bazı deliğe benzer açıklıklar bulunur.
Cumulus "Yün sepeti": Çeşitli yüksekliklerde büyük bulut yığınları. Güneşe karşı olan yerleri parlaktır.
Cumulo Nimbus "fırtına" ya da "sağanak": Cumuluse benzerler Üst tarafından "cirrus"a benzer bulutlar alt tarafta ise "nimbus" bulutları vardır. Çok alçak bulutlardır. Dolu bu bulutlar tarafından oluşur.
Stratus "çarşaf": Yukarıya doğru yükselen yatay bir sis tabakası. Parçalara ayrılmış şekline "franto stratus" adı verilir.
Pus veya sis; çok küçük su damlacıklarından oluşan "yüzey bulutlarıdır.". Sis pustan daha yoğundur.
Çiy: Soğuk bir yüzeyle temas eden havanın sıcaklığı belli bir noktaya düştüğünde çiy oluşur. Su buharı çiy damlacıkları halinde soğuk yüzeylerde yoğunlaşır.
Don: Yüzeylerdeki sıcaklığın don noktasının altına düşmesiyle oluşur.
Kırağı: Kırağı küçük buz kristallerinden oluşur ve donmuş bir çiydir.
Uçakların arkalarında bıraktıkları izler, uçak motorlarından çıkan su buharı içeren sıcak gazların soğuk havada donması ve yoğunlaşması ile oluşurlar.
HAVA TAHMİN RAPORU
İçinde yaşadığın yerin iklimini bilirsen çevreni daha iyi tanırsın. İklimi öğrenmen konusunda radyodan, TV.den, gazetelerden alacağın hava raporları sana yardımcı olacak. Hatta biraz yardımla kendi meteoroloji istasyonunu kurabilirsin. Ölçümleri günde iki kere ve üstteki tabloda gösterilen konularda gerçekleşir. Bir ay sonra edindiğin bilgileri arkadaşına aktar. Hava konusunu bir hobi olarak seçersen meteoroloji konusunda uzman kişilerle bağlantı kur.
RÜZGAR
Rüzgar; harekette olan havadır. Bu hareket bir doğrultuda olup daima yataya pek yakındır. Rüzgarın eğimi birkaç dereceyi geçmez. Rüzgar doğrultusu, rüzgarın estiği yönle gösterilir. Mesela ''kuzey rüzgarı'' kuzeyden gelen yani, ''kuzeyden güneye doğru esen rüzgar''demektir. Rüzgarın yönü ''rüzgar fırıldağı'' denilen aletle tayin edilir.
Rüzgarlara, yönlerine göre, bölge halkının verdiği bir takım adlar da vardır. Mesela Marmara Bölgesi'nde kuzeyden esen rüzgara ''Yıldız" kuzeydoğudan esene ''poyraz'', doğudan esene ''doğu'' güneydoğudan esene ''keşişleme'', güneyden esene ''kıble'', güneybatıdan esene ''Lodos'' batıdan esene ''batı'', kuzeybatıdan esene ''karayel" denir.
ISI -RÜZGAR CETVELİ
Isı-Rüzgar Münasebeti: Isı-Rüzgar cetvelinde görüleceği gibi hava sıcaklığı, insan, malzeme, araç ve yiyecek maddeleri üzerine, rüzgarın hızına bağlı olarak değişik kuvvetlerde etki yapmaktadır. Yukarıdaki çizelge bütün izcilerce çok iyi bilinip uygulandığı sürece soğuğun olumsuz etkilerinden korunmak mümkündür.
Don çalması oldukça ılık havalarda bile rüzgarın vucudun korunmasız kısımlarına nüfuz ettiği durumlarda meydana gelebilir. Örneğin; Şayet rüzgar sakin ve ISl -29"C ise dondurucu rüzgar etkisi çok azdır. Ancak aynı ısı derecesinde rüzgar saatte 40 Km. süratle esiyor ise dondurucu rüzgar halinde oluşan ısı derecesi -59 °C olur. Bu koşullar altında tehlike büyüktür ve bu ısıya maruz kalan vücut 30 saniye içinde donabilir.
Sıcaklık Değiştirme Formülleri
Metrik veya İngiliz sistemini değiştirmek için dış kolonlardaki faktörler.
CELSIUS = C = 5/9 (F-32) F = 9/5 C + 32
FAHRENHEIT 32 40 50 60 70 75 85 95 105 212° °
CELSİUS 0° 5 10° 15° 20° 25° 30° 35° 40° 100
HAVA DURUMU
Görüş
Görülebilen Mesafe
Tanım
50 metre
Keşifsis
200 metre
Kalın sis
400 metre
Sis
1000 metre
Mutedil sis
1 mil = 1609 m
Puslu
2 Mil = 3218 m.
Zayıf görüş
5 Mil = 8045 m.
Orta görüş
10 Mil = 16090 m.
İyi görüş
30 Mil = 48270 m.
Çok iyi görüş
30 Milden fazla
Fevkalade iyi görüş
DENİZİN DURUMU
Dalga yüksekliği
Tanım
0
DURGUN DENİZ. Sütliman
1 Kd.'den
SAKiN DENİZ. Tepeleri olmayan küçük dalgacıklar.
1- 3 Kd.
HAFiF SOLUGANLI DENiZ. Kısa fakat bariz dalgalar; dalga tepelerinde köpük teşekkül etmemiş fakat cam gibi.
3 -5 Kd.
MUTEDiL DENiZ. Dalgalar büyümeye başlıyor, arada sırada beyazlıklar gözüküyor.
5 -8 Kd.
KABA DENiZ.Orta dalgalar, bariz uzun şekil almaya başlar, tepelerinde beyaz köpükler uzamaya başlar.
8-12 Kd.
PEK KABA DENiz. Dalgalar büyür, devamlı beyazlıklar, dalgalar kırılmaya başlar ve köpükler rüzgar istikametinde uçuşmaya başlar.
12 -20 Kd.
YÜKSEK DENiz. Ağır tepeleri beyaz dalgalar, köpükler, keşif şeritler halinde rüzgar istikametinde savrulur.
METEOROLOJİ ARAÇ-GEREÇLERİ
Yağmur sayacı: Her yanı aynı çapta bir teneke kutu al kutunun içinde biriken yağmur suyunu her gün bir cetvel kullanarak ölç, kutuyu her ölçümden sonra boşalt.
Nem oranı: Nem oranını ölçmek için karton bir süt kutusu bul. Kutuya yerleştireceğin birinin haznesi ıslak, diğerinin kuru olan iki termometre arasındaki farkı bularak nem oranını ölç. Nem oranını bulmak için aşağıdaki tabloyu kullan.
NEM ORANI ÖLÇÜM TABLOSU
Hazne Islak olan ve kutu olan termometreler Kuru ve ıslak Hazneli Termometrelerdeki Isı arasındaki ısı (Centigrad ve Fahrenheit olarak)
Kuraklık: Bir bölgede en az 15 günlük bir sürede 0.2 mm. Den daha az yağışgözlenmesine kuraklık denir.
GÖKYÜZÜ
Kamp ateşi söndü… Sen ve obandaki arkadaşların çadırınıza dönüyorsunuz. Gökyüzüne bakıyorsun. Gökyüzünde parlayan binlerce yıldız var. Ya da Doğa yürüyüşüdesin, küçük bir mola veriyorsunuz. İşte yıldızları incelemek için güzel bir fırsat.
TAKIM YILDIZLAR
İnsanlar binlerce yıldır, yıldızları bazı şekilleri oluşturacak biçimde gruplaştırmışlardır. Bu gelenek belki de eski Romalı ve Yunanlı çobanların gökyüzünü seyredip gördükleri şekilleri, krallara, kraliçelere, canavarlara, kahramanlara, kadar ve erkeklere benzetmesinden doğmuştur. Onların yaptıkları benzetmelerden esinlenerek kullandıkları isimler bugüne kadar gelmiştir. Bugün bu takım yıldızlar gemilerin okyanuslarda yolunu bulmalarına yardımcı olur, uçak ve uzay araçların rehberlik eder. Sen de çıktığın bir gece Doğa yürüyüşünde bu yıldızlardan biri olan kutup yıldızı ile kuzeyi belirleyebilirsin.
Takım yıldızları inceleyebilmek için bir başlangıç noktasına ihtiyacın vardır. O da büyük ayıdır.
İşe gökyüzünde bu yıldız grubunu belirlemekle başla. İşte orada dört yıldızdan oluşan hanesi ve üç yıldızlı sapı ile cezveye benziyor. Saptaki ikinci yıldıza bak gözlerin iyi görüyorsa bunun bi değil iki yıldız olduğunu göreceksin. Şimdi saptan en uzak olan iki yıldıza yani cezvenin altındaki yıldızlara bak. Bunlara "pointer" denir. Sağa doğru bu iki yıldız arasındaki uzaklığın 5 katı ilerle. Parlak bir yıldız görecektir, yani kutup yıldızını kutup yıldızının hemen altında ufukta uzanan alan yeryüzünün gerçek kuzey hattıdır.
YAZIN GÖRÜNEN YILDIZLAR
Kuzey yönüne bakarak bir yaz gecesinde yıldızlı gökyüzünde çıkacağın yolculuğa kutup yıldızının etrafındaki yıldızlarla küçük ayı ve W şeklindeki "Cassiopeia" ile başla.
Büyük ayı ve Cassiopela arasında uzanan hattı izle. Bu hayali çizgiden kutup yıldızına doğru uzanacak dik bir hat düşün, şimdi de bu hatta ilerle. Bu hat üzerinde yamulmuş bir dikdörtgen şeklinde bir yıldız takımı göreceksin.
Şu parlak yıldız "Vega", takım yıldızının adı da "Lyre" Şimdi kutup yıldızından aksi yöne bak. Yanında daha az parlak olan üç yıldız bulunan parlak yıldızı görüyor musun? Bu yıldız Capella'dır. Yıldız grubuna ise "Warrior" yani savaş arabası adı verilir. Buraya kadar anlattığımız takım yıldızlar bütün lıl boyunca gökyüzünde yükselir. Bu duruma yıldızların değil yeryüzünün hareketi neden olur. Tekrar büyük ayıya dönelim. Şimdi kutup yıldızından uzaklaşarak kutup yıldızı ve cezvenin alt kenarındaki yıldızlardan sola doğru uzanan hattı orak biçiminde bir yıldız grubuna rastlayıncaya kadar izleyelim. Bu takım yıldızın adı "Lion (Arslan)"dur. Bu grubun en parlak yıldızının adı ise Regulus'dur.
LEO (Arslan) takım yıldızı ile Capella arasında görünen yıldız grubu (ikizler)'dur. Capella ve W şeklindeki Cassiopera ve Vega arasında Kuzey Çaprazı ya da "Swan (suğu)" takım yıldızı uzanır.
Güneye bakarak tekrar Büyük Ayıya dön. Cezvenin sapını "Arcturus"a ulaşıncaya kadar takip et. Arcturus büyük bir uçurtma gibi görünen takım yıldızın en parlak yıldızıdır. Uçurtma şeklindeki bu yıldız grubuna "Çoban" takım yıldızı denir.
1
Çoban takım yıldızının yanında daha az parlak yıldızlardan oluşan yarım daire şeklindeki yıldız grubu "Kuzey Tacy" ya da "Coroma"dır. İlerlemeye devam edersen"Hercules (Herkül)" takım yıldızını göreceksin. Bu yıldız grubu bozuk bir "H" harfine benzer. Ve işte tekrar "Vega"dasın. Şimdi güneye doğru in. İşte önünde "Scorpius" yani "Akrep"in kuyruğu aşağıya doğru sarkıyor. Başı ise Spicaya "Y" şeklindeki "Virgin (Bakire)" takım yıldızının en parlak yıldızına doğru uzanmış. Diğer yönde ise "Eagle (Kartal)" yıldız grubu var. Bu takım yıldız kanatlarını açmış bir kuş gibi görünüyor.
GEZEGENLER
Güneşimizin bir ailesi vardır. Yeryüzü bu aileye aittir. Gökyüzünde salınan diğer yıldızların da ailesi vardır. Eski yıldız gözlemcileri diğer yıldızlar gibi olmayan yani yanıp sönüyor gibi görünmeyen düzgün ve sürekli bir ışık veren 5 yıldız belirlemişlerdi. Bu yıldızlar diğer yıldızları izlemiyor, onların arasında dolaşıyorlardı gözlemciler bunlara eski Yunanca'da gezginci anlamına gelen "planets" ismini verdiler.
Bugün yeryüzü de dahil 9 gezegen bilinmektedir. İlk belirlenen gezegenler bu gün de gözle görünebilen Merkür, Venüs, Mars, Jüpiter, Satürn'dür. Merkür bazen güneşin batışından sonra görülebilen silik bir nokta halindeki yıldızdır.
Diğer gezegenler ise parlak yıldızlar gibi görünürler. Bazı geceler bu gezegenleri gökyüzünde seyretmek istiyorsan bir almanağa başvurmalısın. Tüm gün batımından sonra yıldızlar parlamaya başlamadan önce gözlersen gözle görülebilir olanları parlaklıkları nedeniyle kolayca görebilir ve gece boyunca izledikleri yolu takip edebilirsin.
Teknik iz işaretlerinin izciler dışında başkası tarafından görülmemesi ve anlaşılmaması gerekir. Bu işaretler genlikle arazide kullanılırlar.
İz işaretlerinin arasında, dağınık yürümekte yarar vardır. Yarım ay biçiminde yürümelidir. Yarım ayın açık kısmı yürünecek yöne bakar. Lider ortadadır. İzi bulan diğerlerine bildirir. Bulunan izler ise deftere not edilir. Daha sonra izi bırakan grupla buluşulduğunda karşılaştırılır. Bu konuda bir çok uygulama yapmakta fayda vardır. Yine işaretler açık seçik anlaşılabilir biçimde olmalı, ancak izci olmayan birisinin anlayamayacağı şekilde olmalıdır.
HARİTA
Harita bir toprak parçasının kuş bakışı görünüşünün resmidir. Etrafında görebileceğin yolların, nehirlerin, tarlaların, köylerin, kasabaların ve benzerlerinin en önemlileri harita üzerinde sembollerle gösterilir. Bu haritaların bazılarına elbette daha önce okulda derslerini çalışırken gördün. Sürücülerin kullandığı yol haritalarını da biliyorsun. Ama bu haritaların hiçbiri Doğa yürüyüşünde kullanılamaz. Doğa yürüyüşünde kullanacağın haritanın topografik bir harita olması gerekir. Topografik haritalar çeşitli ölçülerde olabilir. Doğa yürüyüşü için en iyi harita 1:24000 ölçekli olanıdır. Böyle bir haritada 1 mm 24 m.yi gösterir. Topografik haritayı Doğa yürüyüşüne gideceğin alanla ilgili resmi kuruluştan bulabilirsin.
HARİTANIN ANLATTIKLARI
İyi bir harita sana aşağıdaki konularla ilgili bilgiler verir;
1.Tamım: Herhangi bir harita yalnızca bölgenin adını verir. Topografik bir harita ise bu yerin yeryüzündeki konumunu da gösterir.
2.Ayrıntılar: Arazi biçimleri haritada kolayca anlaşılabilecek işaretlerle gösterir. Bu işaretlere harita işaretleri denir.
3. Yönler: Genellikle haritanın üst kısmı kuzey, altı güney, sol tarafı batı, sağ tarafı ise doğudur.
4.Uzaklıklar: Haritanın alt kısmındaki ölçek sayesinde harita üzerindeki uzaklıkları hesaplayabilirsin.
5.İsimler: Göller, nehirler, kasabalar ve benzerleri harita üzerinde isimleri ile gösterilir.
HARİTALARIN SINIFLANDIRILMASI
Ölçeklerine göre:
Küçük Ölçekli (1/500,000 ve daha küçük),
Orta Ölçekli (1/500,000 ve 1/100,000 arası)
Büyük Ölçekli (1/100,000 den daha küçük Haritalar)
Tiplerine göre:
Planımetrik Haritalar: Ankara Şehir planı gibi
Topoğrafik Haritalar: Yükseltileri gösteren Türkiye Fiziksel Haritası gibi,
Kabartma Haritalar: Plastik malzeme üzerine kabartma olarak basılırlar.
Fotograf Harita: Havadan yapılan çekime grid çizgileri konarak yapılır.
Sayısal Haritalar: Bilgisayara verilen girdiler sonucunda elde edilen haritalardır.
HARİTA KENAR BİLGİLERİ VE SEMBOLLERİ:
Haritaların kenarlarında standartlaştırılmış bazı bilgiler ve semboller bulunur. Bu bilgiler haritanın ölçeği, haritadaki demiryolu, köprü, bataklık gibi sembollerin anlamları, renklerin açıklamaları gibi bilgilerdir.
Ölçek;
1/100,000 ölçekli haritada; 1 cm. lik ölçülen yer gerçekte 100,000 cm veya 1000 metre veya 1 kilometredir.
1/25,000 ölçekli haritada; 1cm.lik ölçülen yer gerçekte 25,000 cm veya 250 metre dir.
1500 m.lik yürüyüş mesafesi 1/50,000 lik haritada 1500/50,000 = 3 cm olarak gösterilir.
Renkler;
Siyah: İnsan tarafından yapılan şeyleri gösterir. Demiryolu, köprü, baca, isimler
Mavi: Suyun göstergesidir. Derinliğe göre koyulaşır. Deniz, göl, nehir, çay
Yeşil: Orman , otlak ve verimli toprakları gösterir. Koyu renk yoğunluğu gösterir.
Kahverengi: Yükseltileri gösterir. Koyulaştıkça yükseklik artıyor demektir.
Coğrafi koordinatlar;
Coğrafi koordinatlar Enlem ve Boylam olarak haritalarda kenar bilgisi olarak verilir. Ayrıca GPS yardımıyla da koordinatlarımızı çok hassas bulabiliriz.
Örnek: Enlem 38 45' 30'' (Kuzey) Boylam 35 37' 45'' (Doğu)
Temel Kuzey istikametleri;
Coğrafi kuzey: Hakiki Kuzey yani kuzey kutbu istikameti olup haritalardaki meridyenlerin gösterdiği istikamettedir. Sabittir , değişmez.
Manyetik kuzey: Pusula ibresinin gösterdiği kuzey olup zamana bağlı olarak değişkendir.
Grid kuzeyi: O bölgedeki meridyene çizilen teğetin gösterdiği istikametedir. Sabittir.
Doğal sapma açısı: Manyetik kuzeyle coğrafi kuzey arasındaki açıdır. Manyetik kuzey zamana bağlı değişken olduğundan Coğrafi kuzeyin doğusunda veya batısında olabilir. Harita kenar bilgilerinde yıllık değişim miktarı belirtilir. Yıllık değişim eksi ise manyetik kuzey hakiki kuzeye yaklaşır. Yıllık değişim artı ise manyetik kuzey hakiki kuzeyden uzaklaşır. Örnek 1990 yılında Sapma açısı 3 derece 14 dakika dır. Yıllık sapma eksi 0.9 dakikadır. 1999 için 9 yıl X 0.9 = 8.1 dakikalık daha sapma olur. 1999 Sapma açısı 3 derece 6 dakika dır. (3 derece 14 dakika - 8 dakika). Her geçen yıl manyetik kuzey hakiki kuzeye yaklaşmaktadır.
HARİTA NASIL KULLANILIR?
Yola çıkmadan önce haritanı önüne koy, incele… Başlangıç noktası olarak bir yol kavşağı gibi bildiğin bir noktayı seç. Daha sonra varacağın ilk noktayı belirle. Örneğin çir tepe. Son olarak da seni varış noktasına götürecek bir rota çiz. Doğa yürüyüşü ne kadar zaman alacak? Gideceğin '- yerin uzaklığını ölçmek için ince bir sicim al. Yürüyeceğin uzaklığı bu sicimle ölç. Sicimi haritandaki uzaklık cetveli üzerine koy ve harita ölçeğinden yararlanarak uzaklığı hesapla. Sonra bu uzaklığı yürümenin ne kadar zaman alacağını bul.
HARİTA SEMBOLLERİ
Açık çukur, maden işaret konturu
Orta kontur
Kesme
Güç hattı, enerji hattı
Telefon hattı vb.
Demiryolu
Sert yüzeyli yollar
Düzgün yol
Köprü
Yaya köprüsü
Binalar
Okul, cami, mezarlık
Ahır vb.
Fabrika
Dereler
Su kuyusu
Kaynak
Göl
Bataklık
Bozuk yol
Patika
Harita sembollerini öğrenebilmek için önce bu sayfalardaki sembolleri iyice çalış. Daha sonra önüne topografik bir harita koy ve haritadaki sembolleri bulup anlamaya gayret et.
Siyah ile basılmış her şey insan yapısı, insan eseridir, yollar, demiryolları, köprüler, binalar, sınırlar, isimler.
Siyah çizgiler yollardır. Sert yüzeyli yollar iki siyah çizgi arasında kırmızı ile gösterilir. Siyah dörtgenler binalardır.
Mavi renk suyun göstergesidir. Dere, göl, çay, nehir, hep mavi ile gösterilir.
Yeşil alanlar, ağaçlık alanlar yeşille gösterilir. Meyve bahçeleri çalılıklar da hep yeşildir.
Bataklıkları göstermek için kesik mavi çizgiler ve yeşil ot demetleri kullanılır. Bu işaretler bu alanların sulak alanlar olduğunu anlatır.
Tepeler ve vadiler kahverengi çizgilerle gösterilir. Bu çizgilere kontur çizgi adı verilir. Kontur çizgiler arazinin meylini ve yüksekliğini gösterir. Kontur çizgilerin sık olması, birbirine yaklaşması o noktada tepenin dik olduğu anlamına gelir. Haritadaki en koyu kahverengi çizgilerden birini izlersen bir rakamla karşılaşırsın. Örneğin 100. Bu bir işaret konturudur. Bu çizgi üzerindeki her şey deniz seviyesinden 100 metre yüksektedir. Denizin 100 metre yükseldiğini varsayalım. Bu çizgi yeni deniz seviyesi çizgisini oluşturacaktır. Eğer deniz 20 metre daha yükselirse hemen sonraki ince çizgi yeni deniz seviyesi çizgisi olacaktır. Bazı haritalarda kontur çizgileri arasındaki yükseklik farkı 10 metredir. Haritanın altındaki ölçekte kontur çizgileri arasındaki yükseklik farkını bulabilirsin.
Şimdi başlangıç noktasındasın ve ilerlemeye hazırsın. Ama hangi yönde? Bunu haritanı yönüne koyar koymaz anlayacaksın. Bir haritayı yönüne koymak haritadaki yönlerle arazideki yönleri çakıştırmak anlamına gelir.
ÖLÇEK İnce EYE Kalın EYE
Eş yükselti eğrileri: Deniz seviyesinden eşit yükseklikte geçtiği düşünülen düzlemlerin izdüşümüdür. Eş yükselti eğrileri birbirini kesmez. Dik yerlerde eğriler sıklaşır. Eğim azaldıkça eğriler seyrekleşir. İnce ve Kalın eş yükselti eğrileri vardır. Kalın yükselti eğrisi dört ince eğriden sonra gelir ve üstünde yükseltisi yazar.
1/25,000 10 m 50 m
1/50,000 20 m 100 m
1/100,000 50 m 250 m
1/250,000 100 m 500 m
1/500,000 200 m 1000 m
Örnek: 1/25,000 ölçekli haritada 50 m. eş yükselti eğrisinden üç sonraki eğrinin olduğu yerin yüksekliği 80 m. dir.
ÖLÇEK İnce EYE Kalın EYE
Eş yükselti eğrileri: Deniz seviyesinden eşit yükseklikte geçtiği düşünülen düzlemlerin izdüşümüdür. Eş yükselti eğrileri birbirini kesmez. Dik yerlerde eğriler sıklaşır. Eğim azaldıkça eğriler seyrekleşir. İnce ve Kalın eş yükselti eğrileri vardır. Kalın yükselti eğrisi dört ince eğriden sonra gelir ve üstünde yükseltisi yazar.
1/25,000 10 m 50 m
1/50,000 20 m 100 m
1/100,000 50 m 250 m
1/250,000 100 m 500 m
1/500,000 200 m 1000 m
Örnek: 1/25,000 ölçekli haritada 50 m. eş yükselti eğrisinden üç sonraki eğrinin olduğu yerin yüksekliği 80 m. dir.
HARİTAYI YÖNÜNE KOYMA
En kolay yöntem harita üzerindeki bir belirli bir noktayı (kavşak, baca, köprü) gerçek şekille aynı yöne gelinceye kadar döndür. Aynı istikamete gelince harita doğru yöne yaklaşık olarak konmuş olur.
Haritaya o yıl için hesaplanmış olan geçerli manyetik kuzey çizgileri çizebilirsin. Bazı haritaların güney kenarında ''P'' noktası kuzey kenarı üzerinde çizilmiş ve derecelere bölünmüş sapma göstergesi vardır. Sapma diyagramından ibre sapma açısı hesaplanır ve kuzey kenardaki sapma göstergesinde işaretlenir. Bu değer ile ''P'' noktası birleştirilirse manyetik kuzey doğrultusu elde edilir. Pusula, bu manyetik kuzey doğrultusuna paralel olarak harita üzerine yerleştirilir. Harita ve pusula beraberce pusula ibresi pusula kadranındaki nişan hattı çizgisiyle çakışıncaya kadar döndürülür.
Sapma açısını hesaplanır. (1999 için 3 derece 6 dakika.). Pusula güney kuzey istikametindeki grid çizgilerden birine paralel yani nişan çizgisi grid kuzeyine paralel yerleştirilir. Pusula üzerindeki nişan hattı ile pusula kuzey ucu arasındaki açı, sapma açısı ile aynı duruma gelinceye kadar harita döndürülür.
PUSULA
Doğa yürüyüşünde yolları ve patikaları izlemek istemiyorsan bir pusulaya ihtiyacın olacak. Pusula enerji hatlarından 55 metre, telefon hatlarından 10 metre, çelik demir malzemeden en az bir metre uzakta kullanılırsa doğru değer verir.
PUSULA NASIL ÇALIŞIR?
Pusulanın en önemli parçası manyetik bir iğnedir. Bu iğne ser. Serbestçe hareket edebilecek şekilde pusula gövdesine monte edilmiştir İğne serbest kaldığında her zaman aynı yönü gösterir. Bunun neden yeryüzünde iğneyi çeken bir gücün olmasıdır. Yeryüzü bir ucu kuzeyde diğer ucu güneyde olan büyük bir mıknatıs gibidir. Dünyanın manyetikliği pusula iğnesinin manyetik kuzeye doğru dönmesine neden olur.
İğnenin kuzeyi gösteren ucu kırmızıya ya da siyaha boyanmıştır. Bazı pusula iğnelerinde ise uç bir ok başı gibi sivridir. Hatta bazılarında iğnenin kuzeyi gösteren ucunda N harfi vardır.
PUSULA NASIL OKUNUR?
Pusulayı okumak belirlenmiş bir noktaya götüren yönü derecelerle bulmak anlamına gelir. Derecelerini öğrenmek istediğin nirengi noktasına yüzünü dön. Pusulayı önünde bel seviyesinde ya da biraz daha yukarıda düz olarak tut. Pusulanın tabanındaki "gidilecek yön" ok yönünde ileride duran nirengi noktasını göstersin. Şimdi pusulanın iğnesi pusulanın gövdesi üzerindeki sabit kuzey oku ile çakışıncaya kadar pusulanın gövdesini çevir. Pusulanın kuzey ucunun pusula gövdesinin üst tarafındaki N (Kuzey)'i gösterdiğinden emin 01. Gidilecek yön okunun pusula gövdesine değdiği noktada bulunan dereceyi oku.
Bir haritayı pusula ile doğru yöne koymak için önce pusulanı (Kuzey) 360 o'ye ayarla. Pusulanı, bir kenarı haritanın kenarında manyetik kuzey çizgisine gelecek şekilde haritanın üzerine koy. Pusulayı ve haritayı, pusula iğnesi kuzey ucu N'yi gösterecek sat kuzey oku ile çıkıncaya kadar birlikte döndür. İşte haritan doğru yöne kondu.
İKİ KUZEY
Harita ve pusulayı birlikte kullandığında iki kuzey olduğunu unutma. Harita gerçek kuzeye göre çizilmiştir. Haritandaki bütün boylamlar coğrafi kuzey kutbunu gösterir. Pusulanın kuzey ucu manyetik kuzeyi yani gerçek kuzeyi, kuzey kutbunun 1.600 km. Güneyinde Kuzey Buz Denizinde bulunan BATHURST adasını gösterir. Haritanın boylamları ile pusulanın iğnesinin gösterdiği kuzey arasındaki farka "sapma açısı" denir. Bu sapma nedeni ile pusulan ve haritanı birlikte kullandığın her durumda bu farkı göz önünde bulundurmalısın.
HARİTANA PUSULA DİLİ KONUŞTUR
Harita yönleri ile pusula yönleri arasındaki farkı ortadan kaldırmak için haritanla pusulanın birbiri ile uyumlu olmasını sağla. Bunu yapabilmek için de haritanın üzerine manyetik kuzey güney çizgilerini çiz (Haritanın altındaki manyetik kuzey ile gerçek kuzeyi belirleyen üçgeni bul. Bu üçgenin manyetik kuzeyi belirleyen kenarından haritanın yukarısına doğru bir çizgi çiz. Daha sonra bu çizgiye paralel başka çizgiler çiz.
Bu haritadaki çizgiler gerçek kuzey çizgisinin 14 derece batısındadır.
HARİTA VE PUSULAYI BİRLİKTE KULLAN
Harita manyetik kuzey güney çizgilerini çizdikten sonra aşağıda anlatılan 3 basamağı izleyerek harita ve pusulanı birlikte kullanabilirsin. Topografik haritanda bir rota belirle, bu rota üzerinde yol kavşakları, binalar, köprüler vb. Gibi 5 ana nirengi noktası tespit et. Pusulanı hareket noktasından ilk nirengi noktasına gidiş yönünü gösterecek şekilde ayarla, şimdi yola çıkabilirsin. İlk nirengi noktasına ulaştığında pusulanı tekrar ikinci nirengi noktasına giden yönü gösterecek biçimde ayarla. Varacağın son noktaya ulaşıncaya kadar aynı şekilde devam et.
HARİTA VE PUSULAYI BİRLİKTE KULLANMANIN BASAMAKLARI
1. Basamak: Pusulanı, pusula tabanının uzun kenarı başlangıç ve varış noktalarına değecek ve taban üzerindeki "Gidilecek Yön Oku" gitmek istediğin yönü gösterecek şekilde haritanın üzerine koy.
2. Basamak: Pusulanın tabanını haritanın üzerinde hareket etmeyecek şekilde sıkıca tut. Pusulanın iğnesini dikkate almayarak, pusula üzerindeki sabit kuzey oku, haritada çizdiğin kuzey güney manyetik çizgilerine paralel oluncaya kadar pusula ve haritanı birlikte çevir. Okun ucu haritanın üst tarafını (kuzey tarafını) göstermelidir.
3. Basamak: Pusulanı haritandan kaldır ve gidilecek yön oku, ileriyi gösterecek biçimde önünde tut. Pusula iğnesinin kuzey ucu, pusula gövdesindeki kuzeyi gösteren okun üzerine gelinceye kadar kendi etrafında dön. Şimdi pusulanın tabanındaki gidilecek yön oku gitmen gereken yönü gösteriyor. Bu yönde bir nirengi noktası belirle ve bu nirengi noktasına doğru ilerle. Bu noktaya varıldığında başka bir nirengi noktası belirle. Çizdiğin rotada ilerlerken düz bir çizgi üzerinde ilerleme zorunda değilsin. İyi bir Oryantiring'ci gideceği noktaya en kısa zamanda ve en kolay varmak için tüm bilgisini kullanır.
GPS (GLOBAL POSİTİONİNG SYSTEM)
Dünya etrafında dönen 24 uydudan sürekli aldığı sinyallerle bulunduğumuz koordinatları tespit eden, istediğimizde bunları hafızasına alan ve ilerde tekrar bu noktaya dönmemizi sağlıyan el büyüklüğündeki yardımcı alete GPS denilmektedir. GPS gece ve gündüz koşullarında belirli noktalar arasını gidebilmemizi sağlar. Pusula amacıyla da kullanılır. Hedefe yönelik güzergahdan sapmamız durumunda bizi ikaz eder.
GPS le 15 metrelik bir hata ile daha önceden belirlediğimiz bir noktaya tekrar gidebiliriz. GPS bize hızımızı, toplam yürüyüş mesafemizi, hedefe kalan mesafeyi, ortalama hızla hedefe varış zamanımızı verir. Ayrıca bulunduğumuz irtifa (yükseklik) bilgisi de GPS ten öğrenilebilir.
ÖLÇÜMLER
METRİK SİSTEM
Dünya etrafında dönen 24 uydudan sürekli aldığı sinyallerle bulunduğumuz koordinatları tespit eden, istediğimizde bunları hafızasına alan ve ilerde tekrar bu noktaya dönmemizi sağlıyan el
Ülkemizde kullanılan uzunluk ölçüsü birimi metredir.
1 km - 1000 metre
1 m - 10 dm
10 dm - 100 cm
1 cm - 10 mm
1 m - 100 cm
1 m - 1000 mm
Metre : m
Desimetre : dm
Kilometre : km
Santimetre: cm
Milimetre : mm
KİŞİSEL ÖLÇÜMLER
Doğa yürüyüşlerinde ve kamplarda sık sık uzaklık, yüksekli ya da genişlik ölçmek zorunda kalabilirsin. Bu ölçümleri en kolay şekilde her zaman yanında taşıdığın cetvelle yani kendinle, karışın, boyun vb. ile gerçekleştirebilirsin. Aşağıda kişisel bazı ölçüm şekilleri verilmiştir. Bu ölçümleri yap bir kenara yaz, her zaman işine yarayacaktır.
Karışım : ………………Adımım : ………………
Ayağım : ……………… Ayakkabılı ayağım : ………………
Boyum : ……………… Kol uzunluğum : ………………
YÜKSEKLİĞİN ÖLÇÜLMESİ
Kalem Metodu : Bir arkadaşına ağacın yanında durmasını söyle ya da ağacın gövdesine dayanarak kendi boyunu ölç ve gövdeye boyunu belirleyen bir işaret koy. Ağaçtan uzaklaş eline bir kalem ya da kaleme benzer bir çubuk al, kalem ve arkadaşın aynı doğrultuda olacak şekilde kolunu ileriye uzat tek gözünü kapatarak arkadaşının boyunun bir kalem üzerinde nereye geldiğini belirle. Daha sonra kolunu yukarıya doğru yavaş yavaş kaldırarak ağacın arkadaşının boyunun kaç katı olduğunu bul. Bulduğun sayıyı arkadaşının boyu ile çarparak ağacın yüksekliğini hesapla.
Devirme Metodu: Eline bir çubuk al çubuğu dik tutarak kolunu ileriye doğru uzat. Yüksekliğini ölçmek istediğin bayrak direğinden ya da ağaçtan uzaklaş. Çubuğun arkasında kalan direk veya ağacı çubukla aynı boyda görünceye kadar uzaklaşmaya devam et. Bayrak direğinin üst ucu ile çubuğun üst ucu, direğin alt ucu ile çubuğun alt ucu aynı yerde göründüğü zaman dur. Çubuğu yana doğru 90 derece devirerek yatay pozisyona getir. Bir arkadaşına çubuğun ucunun gösterdiği yere gitmesini söyle. Arkadaşın ve direk arasındaki mesafeyi ölçtüğünde direğin yüksekliğini bulacaksın.
Çamurlu Su Metodu: Yere, ağaçla senin arana çamurlu suyla dolu bir leğen koy. Leğeni öğle bir yerleştir ki leğenle ağaç arasındaki uzaklık aşağı yukarı ağacın tahmini yüksekliği olsun. Leğenden kendi boyuna eşit bir mesafeye kadar uzaklaş. Şu anda suda ağacın tepesinin aksini görüyor olmalısın. Eğer suda bu aksi göremiyorsan, leğeni biraz ileri geri çek, senin leğenden uzaklığın yine aynı olmalı, suda ağacın tepesinin aksini gördüğün zaman leğenle ağaç arasındaki uzaklık ağacın yüksekliğine eşittir.
GENİŞLİĞİN ÖLÇÜLMESİ
Napolyon Metodu: Genişliğini ölçmek istediğin nehir ya da derelerin kenarında dur. Başını çenen göğsüne değecek biçimde eğ, elini avuç içi yere paralel gelecek şekilde alnına daya. Elini dış kenarı karşı kıyıya değiyor gibi görününceye kadar aşağıya doğru eğ. Bulunduğun yeri değiştirmeden ve elinin eğimini bozmadan 90 derece sağa dön. Elinin dış kenarının bulunduğun kıyıda gösterdiği nokta ile durduğun yer arasındaki uzaklık nehrin genişliğine eşittir. Napolyon bu işlemi eli yerine şapkasının kenarı ile yapar, elini değil şapkasının kenarını aşağıya doğru eğerdi. Sen de bu ölçümü yaparken geniş kenarlı bir şapka kullanabilirsin.
Kazık Metodu: Nehrin karşı tarafında bir nokta, örneğin bir kaya belirle. "A" noktası kayanın karşısına bir kazık dik "B" noktası A.B doğrultusuna dik olarak kıyı boyunca yürü, Yürüdüğün mesafeyi adımla. Diyelim 30 adım attın. Belli bir sayıda adım atman şart değil. Geldiğin nokta "C" noktası olsun. Buraya da bir kazık dik. Kıyı boyunca yanı doğrultuda yürümeye devam et. Daha önceki adım sayısı kadar ilerledikten sonra geldiğin noktaya bir kazık dik. "D" noktası. Bu D.B. doğrultusunda dik olarak yürü. C noktasına diktiğin kazık ile A kayasını aynı doğrultuda görünceye kadar ilerle. C ve B'yi aynı doğrultuda gördüğün noktaya "E" de ve bir kazık da buraya dik. D ve E kazıkları arasındaki mesafeyi ölçtüğünde nehrin genişliğini bulmuş olursun.
Pusula Metodu: Nehrin kayısında dur. Buraya "B" noktası diyelim. Nehrin karşı kıyısında tam karşısına gelen yerde bir nokta belirle, örneğin bir kaya (A noktası) pusulayı pusulanın tabanındaki gideceğin yönü gösteren ok karşı kıyıdaki kayayı (A''I) gösterecek şekilde tut. Pusulanın gövdesini pusula iğnesi oryantiring okunun (pusula gövdesindeki sabit kuzey oku) üzerine gelinceye kadar çevir. Pusula iğnesinin kuzeyi gösteren ucu N'yi (kuzeyi) göstermeli. Dereceye bak (diyelim ki 120 derece). Dereceye 45 derece ekle (165 derece eder).
Pusulanın tabanındaki gideceğin yönü gösteren ok A'ya dönük olarak nehir oyuncu yürü. Puslanın iğnesinin kuzey ucu ile oryantiring oku (pusula gövdesindeki sabit ok) çakıştığında dur (C noktası) CB arasındaki mesafe nehrin genişliğine eşittir.
PRATİK YÖN TAHMİNLERİ
Güneşle Yön Tayini : Güneşle yön tayininin en basit şekli şudur:
Ayarı doğru bir saatle işe başlanır. Önce saatimizin akrebinin güneşe doğru tutarız. 12 sayısı ile akrebin oluşturduğu açının açı ortası bize güneyi bildiriri. Bu kural kuzey yarımküre için geçerlidir.
Güneş ile yön bulmanın başka bir çok yöntemi vardır. Bunlardan en basit olanı güneşin doğudan doğup batıdan battığıdır. Yine yere dik olarak çakılan bir sopanın saat 12:00'deki gölgesi, dünyamızın kuzey yarımküresinde sopanın tam dibine düşmez, biraz kayar. İşte sopanın dibinden biraz dışarıya olan bu gölgenin bulunduğu yön bize kuzeyi verir Güney yarımkürede ise bunun tam tersi olur. Saat 12:00'de ekvator da dikilen bir sopanın gölgesi olmaz.
Yıldızlarla Yön Bulma : Bilindiği gibi gökyüzünde birçok irili ufaklı yıldız vardır. Kutup yıldızı dediğimiz ya da kuzey yıldızı dediğimiz yıldız coğrafi sabit yıldızlardır. Yani hareket etmezler, ama dünyamız döndüğü için bunlar hareket ediyor gibi görünür. Bu özelliklerden de yararlanılarak yön bulunabilir; önce yere biri kısa biri uzun öyle iki sopa çakılır ki, bu iki sopanın uçları seviyesinden bir sabit yıldız görünmelidir. Bundan sonra beklenir ve bir süre sonra da sabit yıldızın yavaş yavaş sopaların ucundan baktığımız yönde çıkmakta olduğu görünür. Yıldız eğer sola doğru kayarsa, baktığımız yön kuzeydir. Yaldız sağa doğru kayarsa güney, yukarı doğru kayarsa doğu, aşağıya doğru kayarsa batı olur. Bu yönteme sabit yılız kaymalar ile yön bulma denir.
Saat ile Yön Tayini : Yaklaşık olarak coğrafi kuzey ve güney istikametlerini bulmak için saatten faydalanılır. Kuzey yarım kürede saatin akrebi güneşe çevrilir. Saat 12 ile akrep arasındaki açının açıortayı güneyi ters uzantısı ise kuzeyi gösterir. Yönün hangi ucunun kuzey olduğunu bulmak için güneşin öğleden önce doğuda olduğu akılda tutulmalıdır.
METEROLOJİ, HAVA VE RÜZGAR
İzciler için hava durumunu bilmek çok önemlidir. Kampa gitmeden önce hava durumunu incelememek, ona göre giysi almamak ve kalış planları yapmamak kampınızın çok kötü geçmesine neden olabilir. Günmüzde hava tahminleri daha uzun süreli ve çok daha güvenilir olarak yapılabilmektedir. İnternet sayesinde birçok hava tahmin istasyonunun web sayfalarına girip ileriki dönemin tahminlerini alabiliriz. Ancak iş bu kadarla bitmez. İzciler her an değişen hava durumunu kendileride çok iyi analiz edebilmelidirler. Kamplarda faaliyetlerini bu tahminlerine göre planlayabilirler.
Eski çiftçiler ve gemiciler kendileri için çok önemli olan hava tahminini deneyimlerine dayanarak bazı belirtilerek göre yaparlardı. Bizler bugün şanslıyız, günlük hava raporlarını dinleyip,, hava durumunu öğrenebiliyoruz. Bununla beraber Doğa yürüyüşüne gittiğinde sende bazı belirtilere bakarak önündeki saatlerde havanın nasıl olacağını tahmin etmek zorunda kalabilirsin. Sana bu konuda yardımcı olacak pek çok şey var.
HAVAYI NASIL ANLAMALI
Havanın iyi, yağmurlu, rüzgarlı veya fırtınalı olacağını anlamak kolaydır.
İYİ HAVA BELİRTİLERİ
1-Gökyüzü koyu mavi görünürse, güneş doğarken parlak ve hafif sisli bulunursa, gökkuşağı akşam görünürse, güneş ay etrafında büyük hale olursa havanın iyi olacağı anlaşılır.
2-Otların üzerindeki çiğ iyi havayı müjdeler. Çiğ olayı havanın kuru ve açık olduğu zaman gerçekleşir.
3-Havanın sisli bulunması, sükunetli olacağını gösterir.
4-Ateşin dumanı yukarıya doğru düz olarak yükselirse yüksek hava basıncı olduğu ve havanın güzel olacağı anlaşılır.
5-Akşam kırmızı olan bir gökyüzü iyi havanın belirtisidir. Havadaki toz partikülleri gördüğün zaman kırmızı rengin oluşmasına neden olur.
6-Kırlangıçlar yükseklerde uçarsa ertesi günün yağmurlu olmayacağı anlaşılır. Böyle havalarda kırlangıçlar hava akımları ile yükselen böcekleri yükseklerde yakalar. Yani bu durum yüksek hava basıncına işarettir. Yüksek hava basıncı ise iyi hava demektir.
KÖTÜ HAVA BELİRTİLERİ
1-Sabahleyin kırmızı bir gökyüzü toz yüklü bir havanın doğuya doğru çekilip yerini batıdan gelen hem yüklü havaya bıraktığını gösterir.
2-Kırlangıçların toprağa yakın uçmaları böceklerin alçak hava basıncı nedeni ile toprağa yakın olduğunu gösterir. Alçak hava basıncı ise kötü hava demektir.
3-Ateşin dumanı yükselmeden dağılıyorsa alçak basınca ve kötü havaya işarettir. Otlar sabah kuru ise, üzerinde çiğ yoksa, kötü hava geliyor demektir.
4-Güneş doğarken, gökyüzünün kırmızı, gökkuşağının sabahleyin görünmesi, ay'ın etrafında küçük bir çember bulunması yağmura işarettir.
5-Güneş doğarken kırmızı görünmesi, batarken gökyüzünün kırmızı olması rüzgara işarettir.
6-Güneşin soluk ve dumanlı doğması, ay'ın parlak olması, bulutların beyaz olması, güneş ve ay'ın etrafında bir kavis bulunması fırtınaya işarettir.
BULUT TÜRLERİ
Bulutlar havanın soğumasıyla oluşan milyonlarca küçük su damlacığından ve buz kristalinden meydana gelir. Bunlar değişik şekillerde oluşurlar. Biçimleri ,yükseklikleri ve büyüklüklerine göre adlandırılırlar.
Sirüs : (cirris ya da "tuğ"): Genellikle 6000 m. ve yukarısında bulunurlar ve açık bir günde görülür, sakin bir denizin işaretidir.
Cirro Stratus: Karışmış örümcek ağı şeklinde, yükseklerde ince beyazımsı bulutlar. Sakin bir denizin işaretidir.
Alto cuuulus ya da "koyunlar": Aynı boydaki gri veya beyaz bulutlardır. Bir koyun sürüsünü andırırlar. Yerden yükseklikleri 6-8 km. Arasındadır.
Alto stratus: Gökyüzünü gri bir perde gibi yoğun olarak kaplayan, güneş ya da ay bulunan bölümü parlak olan bulutlardır. Fırtınaya işarettir.
Strato cumulus: Kıvrım kıvrım koyu bulutlarıdır. Çok yoğun değildirler. Aralarından yer yer mavi gökyüzü görünür. Yağmur getirmezler.
Nimbus "şemsiye": Tam anlamı ile yağmur bulutlarıdır. Kalın ve koyu renklidirler. Alt kısımlarda yer yer küçük bulutlar vardır. Bulutların içinde bazı deliğe benzer açıklıklar bulunur.
Cumulus "Yün sepeti": Çeşitli yüksekliklerde büyük bulut yığınları. Güneşe karşı olan yerleri parlaktır.
Cumulo Nimbus "fırtına" ya da "sağanak": Cumuluse benzerler Üst tarafından "cirrus"a benzer bulutlar alt tarafta ise "nimbus" bulutları vardır. Çok alçak bulutlardır. Dolu bu bulutlar tarafından oluşur.
Stratus "çarşaf": Yukarıya doğru yükselen yatay bir sis tabakası. Parçalara ayrılmış şekline "franto stratus" adı verilir.
Pus veya sis; çok küçük su damlacıklarından oluşan "yüzey bulutlarıdır.". Sis pustan daha yoğundur.
Çiy: Soğuk bir yüzeyle temas eden havanın sıcaklığı belli bir noktaya düştüğünde çiy oluşur. Su buharı çiy damlacıkları halinde soğuk yüzeylerde yoğunlaşır.
Don: Yüzeylerdeki sıcaklığın don noktasının altına düşmesiyle oluşur.
Kırağı: Kırağı küçük buz kristallerinden oluşur ve donmuş bir çiydir.
Uçakların arkalarında bıraktıkları izler, uçak motorlarından çıkan su buharı içeren sıcak gazların soğuk havada donması ve yoğunlaşması ile oluşurlar.
HAVA TAHMİN RAPORU
İçinde yaşadığın yerin iklimini bilirsen çevreni daha iyi tanırsın. İklimi öğrenmen konusunda radyodan, TV.den, gazetelerden alacağın hava raporları sana yardımcı olacak. Hatta biraz yardımla kendi meteoroloji istasyonunu kurabilirsin. Ölçümleri günde iki kere ve üstteki tabloda gösterilen konularda gerçekleşir. Bir ay sonra edindiğin bilgileri arkadaşına aktar. Hava konusunu bir hobi olarak seçersen meteoroloji konusunda uzman kişilerle bağlantı kur.
RÜZGAR
Rüzgar; harekette olan havadır. Bu hareket bir doğrultuda olup daima yataya pek yakındır. Rüzgarın eğimi birkaç dereceyi geçmez. Rüzgar doğrultusu, rüzgarın estiği yönle gösterilir. Mesela ''kuzey rüzgarı'' kuzeyden gelen yani, ''kuzeyden güneye doğru esen rüzgar''demektir. Rüzgarın yönü ''rüzgar fırıldağı'' denilen aletle tayin edilir.
Rüzgarlara, yönlerine göre, bölge halkının verdiği bir takım adlar da vardır. Mesela Marmara Bölgesi'nde kuzeyden esen rüzgara ''Yıldız" kuzeydoğudan esene ''poyraz'', doğudan esene ''doğu'' güneydoğudan esene ''keşişleme'', güneyden esene ''kıble'', güneybatıdan esene ''Lodos'' batıdan esene ''batı'', kuzeybatıdan esene ''karayel" denir.
ISI -RÜZGAR CETVELİ
Isı-Rüzgar Münasebeti: Isı-Rüzgar cetvelinde görüleceği gibi hava sıcaklığı, insan, malzeme, araç ve yiyecek maddeleri üzerine, rüzgarın hızına bağlı olarak değişik kuvvetlerde etki yapmaktadır. Yukarıdaki çizelge bütün izcilerce çok iyi bilinip uygulandığı sürece soğuğun olumsuz etkilerinden korunmak mümkündür.
Don çalması oldukça ılık havalarda bile rüzgarın vucudun korunmasız kısımlarına nüfuz ettiği durumlarda meydana gelebilir. Örneğin; Şayet rüzgar sakin ve ISl -29"C ise dondurucu rüzgar etkisi çok azdır. Ancak aynı ısı derecesinde rüzgar saatte 40 Km. süratle esiyor ise dondurucu rüzgar halinde oluşan ısı derecesi -59 °C olur. Bu koşullar altında tehlike büyüktür ve bu ısıya maruz kalan vücut 30 saniye içinde donabilir.
Sıcaklık Değiştirme Formülleri
Metrik veya İngiliz sistemini değiştirmek için dış kolonlardaki faktörler.
CELSIUS = C = 5/9 (F-32) F = 9/5 C + 32
FAHRENHEIT 32 40 50 60 70 75 85 95 105 212° °
CELSİUS 0° 5 10° 15° 20° 25° 30° 35° 40° 100
HAVA DURUMU
Görüş
Görülebilen Mesafe
Tanım
50 metre
Keşifsis
200 metre
Kalın sis
400 metre
Sis
1000 metre
Mutedil sis
1 mil = 1609 m
Puslu
2 Mil = 3218 m.
Zayıf görüş
5 Mil = 8045 m.
Orta görüş
10 Mil = 16090 m.
İyi görüş
30 Mil = 48270 m.
Çok iyi görüş
30 Milden fazla
Fevkalade iyi görüş
DENİZİN DURUMU
Dalga yüksekliği
Tanım
0
DURGUN DENİZ. Sütliman
1 Kd.'den
SAKiN DENİZ. Tepeleri olmayan küçük dalgacıklar.
1- 3 Kd.
HAFiF SOLUGANLI DENiZ. Kısa fakat bariz dalgalar; dalga tepelerinde köpük teşekkül etmemiş fakat cam gibi.
3 -5 Kd.
MUTEDiL DENiZ. Dalgalar büyümeye başlıyor, arada sırada beyazlıklar gözüküyor.
5 -8 Kd.
KABA DENiZ.Orta dalgalar, bariz uzun şekil almaya başlar, tepelerinde beyaz köpükler uzamaya başlar.
8-12 Kd.
PEK KABA DENiz. Dalgalar büyür, devamlı beyazlıklar, dalgalar kırılmaya başlar ve köpükler rüzgar istikametinde uçuşmaya başlar.
12 -20 Kd.
YÜKSEK DENiz. Ağır tepeleri beyaz dalgalar, köpükler, keşif şeritler halinde rüzgar istikametinde savrulur.
METEOROLOJİ ARAÇ-GEREÇLERİ
Yağmur sayacı: Her yanı aynı çapta bir teneke kutu al kutunun içinde biriken yağmur suyunu her gün bir cetvel kullanarak ölç, kutuyu her ölçümden sonra boşalt.
Nem oranı: Nem oranını ölçmek için karton bir süt kutusu bul. Kutuya yerleştireceğin birinin haznesi ıslak, diğerinin kuru olan iki termometre arasındaki farkı bularak nem oranını ölç. Nem oranını bulmak için aşağıdaki tabloyu kullan.
NEM ORANI ÖLÇÜM TABLOSU
Hazne Islak olan ve kutu olan termometreler Kuru ve ıslak Hazneli Termometrelerdeki Isı arasındaki ısı (Centigrad ve Fahrenheit olarak)
Kuraklık: Bir bölgede en az 15 günlük bir sürede 0.2 mm. Den daha az yağışgözlenmesine kuraklık denir.
GÖKYÜZÜ
Kamp ateşi söndü… Sen ve obandaki arkadaşların çadırınıza dönüyorsunuz. Gökyüzüne bakıyorsun. Gökyüzünde parlayan binlerce yıldız var. Ya da Doğa yürüyüşüdesin, küçük bir mola veriyorsunuz. İşte yıldızları incelemek için güzel bir fırsat.
TAKIM YILDIZLAR
İnsanlar binlerce yıldır, yıldızları bazı şekilleri oluşturacak biçimde gruplaştırmışlardır. Bu gelenek belki de eski Romalı ve Yunanlı çobanların gökyüzünü seyredip gördükleri şekilleri, krallara, kraliçelere, canavarlara, kahramanlara, kadar ve erkeklere benzetmesinden doğmuştur. Onların yaptıkları benzetmelerden esinlenerek kullandıkları isimler bugüne kadar gelmiştir. Bugün bu takım yıldızlar gemilerin okyanuslarda yolunu bulmalarına yardımcı olur, uçak ve uzay araçların rehberlik eder. Sen de çıktığın bir gece Doğa yürüyüşünde bu yıldızlardan biri olan kutup yıldızı ile kuzeyi belirleyebilirsin.
Takım yıldızları inceleyebilmek için bir başlangıç noktasına ihtiyacın vardır. O da büyük ayıdır.
İşe gökyüzünde bu yıldız grubunu belirlemekle başla. İşte orada dört yıldızdan oluşan hanesi ve üç yıldızlı sapı ile cezveye benziyor. Saptaki ikinci yıldıza bak gözlerin iyi görüyorsa bunun bi değil iki yıldız olduğunu göreceksin. Şimdi saptan en uzak olan iki yıldıza yani cezvenin altındaki yıldızlara bak. Bunlara "pointer" denir. Sağa doğru bu iki yıldız arasındaki uzaklığın 5 katı ilerle. Parlak bir yıldız görecektir, yani kutup yıldızını kutup yıldızının hemen altında ufukta uzanan alan yeryüzünün gerçek kuzey hattıdır.
YAZIN GÖRÜNEN YILDIZLAR
Kuzey yönüne bakarak bir yaz gecesinde yıldızlı gökyüzünde çıkacağın yolculuğa kutup yıldızının etrafındaki yıldızlarla küçük ayı ve W şeklindeki "Cassiopeia" ile başla.
Büyük ayı ve Cassiopela arasında uzanan hattı izle. Bu hayali çizgiden kutup yıldızına doğru uzanacak dik bir hat düşün, şimdi de bu hatta ilerle. Bu hat üzerinde yamulmuş bir dikdörtgen şeklinde bir yıldız takımı göreceksin.
Şu parlak yıldız "Vega", takım yıldızının adı da "Lyre" Şimdi kutup yıldızından aksi yöne bak. Yanında daha az parlak olan üç yıldız bulunan parlak yıldızı görüyor musun? Bu yıldız Capella'dır. Yıldız grubuna ise "Warrior" yani savaş arabası adı verilir. Buraya kadar anlattığımız takım yıldızlar bütün lıl boyunca gökyüzünde yükselir. Bu duruma yıldızların değil yeryüzünün hareketi neden olur. Tekrar büyük ayıya dönelim. Şimdi kutup yıldızından uzaklaşarak kutup yıldızı ve cezvenin alt kenarındaki yıldızlardan sola doğru uzanan hattı orak biçiminde bir yıldız grubuna rastlayıncaya kadar izleyelim. Bu takım yıldızın adı "Lion (Arslan)"dur. Bu grubun en parlak yıldızının adı ise Regulus'dur.
LEO (Arslan) takım yıldızı ile Capella arasında görünen yıldız grubu (ikizler)'dur. Capella ve W şeklindeki Cassiopera ve Vega arasında Kuzey Çaprazı ya da "Swan (suğu)" takım yıldızı uzanır.
Güneye bakarak tekrar Büyük Ayıya dön. Cezvenin sapını "Arcturus"a ulaşıncaya kadar takip et. Arcturus büyük bir uçurtma gibi görünen takım yıldızın en parlak yıldızıdır. Uçurtma şeklindeki bu yıldız grubuna "Çoban" takım yıldızı denir.
1
Çoban takım yıldızının yanında daha az parlak yıldızlardan oluşan yarım daire şeklindeki yıldız grubu "Kuzey Tacy" ya da "Coroma"dır. İlerlemeye devam edersen"Hercules (Herkül)" takım yıldızını göreceksin. Bu yıldız grubu bozuk bir "H" harfine benzer. Ve işte tekrar "Vega"dasın. Şimdi güneye doğru in. İşte önünde "Scorpius" yani "Akrep"in kuyruğu aşağıya doğru sarkıyor. Başı ise Spicaya "Y" şeklindeki "Virgin (Bakire)" takım yıldızının en parlak yıldızına doğru uzanmış. Diğer yönde ise "Eagle (Kartal)" yıldız grubu var. Bu takım yıldız kanatlarını açmış bir kuş gibi görünüyor.
GEZEGENLER
Güneşimizin bir ailesi vardır. Yeryüzü bu aileye aittir. Gökyüzünde salınan diğer yıldızların da ailesi vardır. Eski yıldız gözlemcileri diğer yıldızlar gibi olmayan yani yanıp sönüyor gibi görünmeyen düzgün ve sürekli bir ışık veren 5 yıldız belirlemişlerdi. Bu yıldızlar diğer yıldızları izlemiyor, onların arasında dolaşıyorlardı gözlemciler bunlara eski Yunanca'da gezginci anlamına gelen "planets" ismini verdiler.
Bugün yeryüzü de dahil 9 gezegen bilinmektedir. İlk belirlenen gezegenler bu gün de gözle görünebilen Merkür, Venüs, Mars, Jüpiter, Satürn'dür. Merkür bazen güneşin batışından sonra görülebilen silik bir nokta halindeki yıldızdır.
Diğer gezegenler ise parlak yıldızlar gibi görünürler. Bazı geceler bu gezegenleri gökyüzünde seyretmek istiyorsan bir almanağa başvurmalısın. Tüm gün batımından sonra yıldızlar parlamaya başlamadan önce gözlersen gözle görülebilir olanları parlaklıkları nedeniyle kolayca görebilir ve gece boyunca izledikleri yolu takip edebilirsin.
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)